|
YAJ VAM MEEJ COV LUS Tim 22 lub 1hlis 2011
|
Tsoom phooj ywg, txhua txhia zaus, peb tuaj sib koom li no, yog peb tuaj noj tsiab, peb tuaj zaum no yog tuaj
sib koom kev kho siab.Txhua nija txhua zaud, peb tuaj sib koom li no, yog peb tuaj sib koom noj tshoob, peb tuaj zaum no yog
peb tuaj koom kev kua muag poob.Tsoom phooj ywg, tau 35 lub xyoo, uas peb tau tuaj nyob rau luv teb chaws no, sawv daws tuaj nyob luag ntxhi xwb. Los txog xyoo 2011 lub 1hlis hnub tim 6, peb tsoom Hmoob thoob lub ntiaj teb rov tau txais txoj kev quaj ntsuag, kev nros ntshis, kev tu siab ib zaug ntxiv li hnub tim 15 lub 5hlis xyoo 1975, thiab loj tshaj txhua zaus uas tau muaj los.
Yeeb vim yog Txiv Hlob Nais Phoo Vaj pov, uas Peb Haiv Hmoob tus Thawj Coj los yog Hmoob tus Huab Tais , tau tso luv ntiaj teb thiab Peb tsoom Hmoob nyob hauv daim av luaj qhua no tseg yam tsis muaj hnub yuav tau rov sib cuag lawm.
Hnub tim 15 lub 5hlis ntuj xyoo 1975, txuiv Hlob Vaj Pov, tau tawm hauv lub teb chaws Nplog, hla dej tuaj mus rau Thaib teb. Thaum ntawd peb Hmoob sawv daws yeej saib lub ntiaj teb tig pes lees, peb sawv daws yeej tsis paub tias yuav ua zaj twg, muaj dej muaj cawv los tsis xav haus, muaj nqaij muaj hno los tsis xav noj, muaj poj tub se los tsi xav puag, muaj liaj teb laj kam los tsis xav mus ua. Txiv tawm rooj tag ces txiv lawm ncaj, niam tawm rooj txuas ces niam mus caum luag, tsis muaj tus paub tias tom hauv ntej zoo li cas?
-Tus maub mus ntsib kev txoj kev yog ces nws
mus tshwm tom hauv ntej,
tus maub mus yuam kev ces
mus poob dej.
Tus maub mus tau txoj kev yog ces nws mus
caum cuag luag,
Tus maub mus yuam kev ces nws mus
raug luag tua tuag.
Txawj li ntawd los Hmoob tseem muaj luv chaw cia siab tias tsuav peem txoj sia mus kom cuag tau Hmoob tus thawj coj xwb, lwm yam mas cia tom qab...
Tab sis thaum Hmoob peem txoj sia los txog Thaib daim av, los Hmoob tus thawj coj tseem tawm mus rau sab ntuj nraum ub lawm thiab. Yog li Hmoob tseem tau peem ntxiv mus cuag Hmoob tus thawj coj, Hmoob tus Huab tais. Txawm tias sawv daws tuaj koom tsis tau ib lub teb chaws nyob los Hmoob yeej zoo siab nrog luag ua neej sov siab so thiab luab ntxhi, vim Hmoob tseem tshuav kev cia siab thiab tos ntshis tias ib hnub twg Hmoob yuav tau mus nrog Hmoob tus Huab tais koom nyob ib lub teb chaws tau muaj 35 xyoos.
Los txog hnub Tim 6 lub 1hlis 2011 no, Peb Hmoob txoj kev cia siab, tau ploj ntais, tsaus ntuj nti lawm. Vim yog Txiv Hlob Vaj Pov tai ncaim peb Haiv Hmoob mus tsis muaj hnub yuav tau rov los sib cuag, yog nws yuav ncaim mus ib sim, tsis rov qab. Hmoob yuav tag nrho ib leej zoo txiv, Hmoob thiaj tau txoj kev nros ntshis, txawm yuav quaj kua muag ntshav los ntshe yuav tsis sib ntsib.
Vim txiv hlob Vaj pov ncaim peb haiv Hmoob mus tssi muaj hnub yuav tau sib cuag, yog nws yuav ncaim mus tag tiad, tsis rov los, Hmoob yuav tag nrho ib leej zoo thawj coj, Hmoob thiaj tau txoj kev ntshaus ntsho. Hmoob txawm yuav quaj, los kua muag ntshav los yuav tsis pom.
Lub ntiaj teb no leej tib neeg txawj yug ces yuav txawj mus.
Ua neeg nyob, txawj loj ces yuav txawj ploj,
Yog li txog Yawg Hlob caij ces nws yuav mus tsis rov.
Tab sis tseem tshuav txoj kev cia siab tias lub ntuj Yawm Saub yeej tso peb tus Huab Tais los hlub Hmoob, nws kuj tau coj Hmoob mus ib theem, tab sis tseem tshuav txoj hauj lwm rau nws tsis tau tiav, tseem vam thiab cia siab tias Yawm Saub tseem yuav tso Hmoob tus Huab Tais rov los coj Hmoob dua kom mus txog tsev.
Hnub no peb tus Huab tais Hmoob tau ncaim tso peb Hmoob tseg lawm, nws mus tau ces nws yuav mus dhau,
Hnub no ces me nyuam Hmoob nrhiav txoj hauv kev twg los yuav mus caum tsis tau.
Hnub no peb tus Huab tais Hmoob tau ncaim tso peb Hmoob cia, nws mus nyog ces nws yuav mus nto,
Hnub no ces me nyuam Hmoob nrhiav txoj hauv kev twg los yuav caum tsis txog.
Txij no mus, Hmoob tus huab tais yuav tau mus puag tes puag taw ntuj,
Yuav tseg peb me nyuam Hmoob nyob tom qab, thov kom
PEB SIB HLUBTsis txhob sib ntxub,
Neej Hmoob thiaj yuav tsis raug luag ntxub.
Txij no Hmoob tus Huab tais yuav tau mus npuag tes puag taw pw,
Yuav tseg peb me nyuam Hmoob ua neej nyob tom qab,
Thov sib hwm, tsis txhob sib ntsw,
Seb neej Hmoob puas yuav tshwm,
Peb Hmoob puas yuav muaj tus nrog luag ua nom ua ciaj tswv...Mog peb Hmoob aw...!
Txiv Hlob Vaj pov, koj yeej tshwm sim los rau lub ntiaj teb no nrog rau haiv Hmoob,
Lub ntuj yeej tso koj los ua lub kaus roos
Peb Hiav Hmoob kom tau nraim koj tug duab ntxoo...los tau 81 lub xyoo...
Hnub no yog ib hnub uas tsoom me nyuam Hmoob nyob thoob plaws daim av luaj qhua no, muaj lub ntsej muag ntshaus ntsho, nros ntshis thiab tu siab heev. Vim koj tus ua peb niam peb txiv , ua tag nrho haiv Hmoob nyob lub ntiaj teb niam thiab txiv thiab peb tus Huab Tais, tau tso peb tsoom me nyuam Hmoob thiab lub ntiaj teb tseg yam tsis muaj hnub yuav rov sib ntsib.
Hnub no peb tsoom me nyuam Hmoob tuaj sawv ntawm no, yog peb muaj txoj kev hmob tshua txog koj tus ua txiv, uas koj yog ib leeg txiv zoo thiab koj lub txiaj ntsim uas koj tau muab rau Peb Hmoob. Koj txoj kev hlub Hmoob, koj tau coj Peb tsoom Hmoob tuaj caum tau luag lwm haiv neeg txoj kev vam meej thiab kev tij lij txawj ntse. Hnub no me nyuam Hmoob yuav tuaj thov koj hawm koj tus ua txiv lub meej mom, lub hwj chim uas koj tau muab rau peb Hmoob nyob rau Tiam 20 uas dhau los no.
Thaum koj ua txiv tseem ua neej nyob, koj yuav ua lub kaus roos tas nrho peb haiv neeg Hmoob nyob rau daim av luaj qhuav no. Cua tuaj los thiaj tsis raug, nag los los thiaj tsis ntub, koj yuav nrhiav rau sawv daws noj sawv daws haus. Tus muaj thiab pluag, tus loj thiab me, koj muab rub zog rau lub xub ntiag, zoo li tus poj qaib nthuav tis los pov puag nws cov me nyuam. Tsis puv kom liaj dav los muab tau, vim muaj koj tus ua txiv los tiv thaiv peb tsoom Hmoob, tsis puv kom luag lwm haiv neeg tuaj caij tsuj thiab quab yuam Hmoob tau ywj luag siab.
Tim luag muab lub teb chaws ntxeev, koj tus ua txiv thiaj tau tawm lub teb chaws niam txiv xauv xeeb yug los tuaj lawm tu siab nrho, zoo li tus poj qaib uas dav muab nqa hlo lawm tej me nyuam qaib tsis pom qab yuav mus nkaum txoj kev twg. Thaum no peb me nyuam Hmoob thiaj tau nyias peem nyias txoj sia kom tuaj mus cuag tau koj tus ua txiv. Tab sis thaum sawv daws tuaj txog Thaib daim av, koj tau tawm tuaj mus rau sab ntuj nraum no lawm, ua rau haiv Hmoob qaug zog hluav, tab sis koj tseem nrhiav txoj hauv kev rov los coj kom tau koj tsoom Hmoob tuaj caum kom cuag koj thiab. Yog li peb sawv daws uas yog koj cov me nyuam Hmoob thiaj tau tuaj nrog luag nyob teb chaws vam meej, kawm txuj kawm ci, thiaj tau nrog luag ua nom ua tswv, thiaj nrog luag muaj noj muaj haus, nyob muaj ntsaj muaj muag luag ntxhi li niaj hnub no.
Txiv Hlob Vaj Pov, thaum koj ua neej nyob, koj cov me nyuam Hmoob yeej hlub thiab hmov tshua txog koj tej txiaj ntsim uas tau muab rau Hmoob. Xws lu thaum koj tau raug tseem hwv iab liam tau coj koj tus ua txiv mus ceev tseg, me nyuam Hmoob nyob thoob qab teb qaum teb yeej thooj siab koom ntsws sawv teem tsam tsoom fwv. Txawm yuav muab txoj sia los pauv los yeej kam tag nrho, los thov kom luag muab txoj kev ncaj ncees rau koj tus ua txiv rov los ua me nyuam Hmoob niam thiab txiv xwb.
Tab sis hnub no,
ua cas yuav yog txoj kev ploj,
txoj kev ncaim npoj,
Me nyuam Hmoob ua zaj twg los thaiv tsis tau koj
Yuav cheem tsis tau koj nyob,
Rov ua me nyuam Hmoob tus nom
Hnub no ua cas yuav yog txoj kev tuag,
kev ncaim luag,
Me nyuam Hmoob ua zaj twg tsav twg los thaiv tsis cuag,
Cheem tssi tau koj rov ua me nyuam Hmoob ib zaug txiv dua...
Txiv Hlob Vaj pov,
Koj yog Hmoob ib tug Huab Tais uas Yawm Saub yeej tso koj los kav Peb Haiv Hmoob nyob rau daim av luaj qua no. Koj tau ua puas tsav yam los txhawb koj haiv Hmoob, me nyuam Hmoob thiaj tau nce lawm ib theem. tab sis txoj hauj lwm tsem tsis tau tiav, me nyuam Hmoob cia siab tias Yawm saub tsem yuav rov tso koj los ua txiv coj koj haiv Hmoob kom rov mus txog tsev.
Txiv Hlob Vaj Pov, koj ncaim mus zaum no, kheev lam yog txoj kev mus ko taw,
ntshe yuav cia koj nyob es me nyuam Hmoob yuav mus koj qhov chaw.
Txiv Hlob Vaj pov, koj ncaim zaum no, kheev lam yog txoj kev mus ua noj,
ntshe me nyuam Hmoob yuav mus ntoj, cia koj nyob.
Txiv Hlob Vaj Pov, koj ncaim zaum no cas yuav yog txoj kev mus pem ntuj, tsis yog txoj kev mus pem teb, koj yuav mus ib sim neej tsis tig rov feb.
Txiv Hlob Vaj Pov, koj ncaim zaum no, cas yuav yog txoj kev mus nruab yeeb, tsis yog mus saum yaj, koj yuav mus iv sim neej tsis rov qab.
Txiv hlob vaj pov, hnub no koj tau ncaim koj haiv hmoob cia, koj tau tso lub ntiaj teb tseg, koj mus nyob rau lwm lub ntuj, yog muaj txoj kev mus txog, me nyuam hmoob tseem yuav peem kom tuaj nrhiav tau koj, rov los ua me nyuam hmoob tus thawj coj.
Txiv hlob vaj pov, koj ncaim mus zaum no, koj yuav tau mus nrog huab tais yawm saub zaum nws lub tswm txhwv, koj yuav rov mus ua vaj ua fwv, koj tig rov los tsom kav tsom kwm koj haiv hmoob nyob ntiaj teb, me xeeb leej, xeeb ntxwv, kom tau nrog luag ua nom ua tswv,
Koj ncaim peb hmoob mus nyob ntuj ceeb tsheej, koj yuav muab koj txoj koob txoj moo, lub yeeb koob yeej huam rov rau koj me nyuam hmoob nyob ntiaj teb kom nws tsheej xeeb, tau mus ua luag tus thawj peeb.
Ua cas tsis yog txoj kev mus ua qhua, cas yuav yog txoj kev tuag, kev ncaim luag, zaum no ces ntshe me nyuam Hmoob yuav mus caum tsis cuag.
Cas tsis yog txoj kev mus ua noj, cas yuav yog txoj kev ploj, kev ncaim npoj, zaum no ntshe me nyuam Hmoob yuav raws tsis tau koj.
Thaum koj tseem ua neej nyob, saib koj zoo li tsis tsim nqi, zaum no koj tuag li nthi, ces yuav tas nrho Hmoob ib leeg txiv, tos fab lwm sim seb puas rov ntsib.
Thaum koj tseem ua neej nyob, koj qhia tsis muaj tus mloog, zaum no koj ncaim mus tau zoo, ces yuav tag nrho ib sim neej tsis hnov moo...
Mus zoo koj mog peb txiv Huab tais "NAIS PHOO" Tus muaj koob nto moo....
LUS SAB SIJ HUAM
Yuav los piav txog hmoob tus keeb kwm thaum ntuj tsim teb raug es hnov ua ntus zus no txog hnub no, peb yeej hnov tias hmoob muaj huab tais. Thawj tug huab tais ua hmoob paub los mus mas yog « HMOOB TXIV YAWG » los yog (tsi you), uas tshwj sim nyob rau suav teb, tab sis tus huab tais twg los yuav tsum yog ib tug thawj hau tub rog los yog ib tug thawj tub rog es, txoos tau ib pab, ib pawg neeg nyob ua ke nrog nws ces, tus ntawd yeej yog huab tais lawm xwb, peb hmoob los yeej muaj ua dab neeg hais ua ntu zus los ploj rau nplog qaum teb lawm xwb, vim raws li hnov xwb ces, yeej yog nws tiv thaiv nws cov pej xeem tuaj tom qab kom cov pej xeem tau dim mus rau txoj kev zoo xwb, tab sis nws ib leeg thiaj yog tus muaj peev xwm dua lwm yus, thiab tsawg, zog tab ces, thaum kawg thiaj raug lwm tus los yog tub rog suav muab tua tuag tas lawm. Cov dim los ces yog cov pej xeem ruam thiab tsis muaj peev xwm lawm xwb, hmoob tsis tau luag los ntsib cov neeg txum teb chaws, yog li hmoob thiaj tau los nkaum pem tej kaumdej kaum hav, lub zoov twg loj ces hmoob mus nkaum nyob qhov ntawd kom luag lwm leej lwm tus tuaj nrhiav tsis txog hmoob. Hmoob thiaj tau los nyob tsis muaj nom muaj tswv los tau ntau pua xyoo nyob hauv nplog daim av..
Raws li keeb kwm, fab kis, tau teev tseg. Xyoo 1918-1920, haiv hmoob tau raug lwm haiv neeg tuaj caij tsuj, qhuab yuam sau se hnyav heev, thiaj muaj ib tug hmoob, sawv los tiv thaiv nws haiv neeg, sawv los teem tsam tsoom fwv, thiab lwm haiv neeg txoj kev, tsub muj tsim txom haiv hmoob, tus ntawd ces yog, yawg hlob Paj cai vwj, yog thawj thawj tug Hmoob muaj peev xwm uas xub los sawv nyob nplog daim av, raws li thaum ub hmoob txiv yawg sawv nyob suav teb..
Tom qab no thiaj mam muaj hmoob tau los ua nom, ua ntus zus los mus. Xws li paub yog yawg hlob Kiab toom Lauj Npliaj Yob, los mus rau yawg hlob Lis Foom, yawg hlob Tub Npis, yawg hlob Faiv Ntaj, thiab yawg hlob Vaj Pov, los mus txog niaj hnub no. Cov nom hmoob uas muaj suab npe yav thaum ub es tshuav txiv hlob Vaj pov tib leeg yog tus loj tshaj thiab tus los xaus rau hnub no..
Raws li liv xwm nyob ntiaj teb no, ib tug thawj tub rog muaj fwj chim siab txij yawg hlob Vaj Pov ces, kuj muab suav tau tias nws yog peb ib tug Huab tais hmoob no lawm.
Yog li thaum luag tus vaj tuag ces cuag li luag lub teb chaws cov pej xeem ua ntsuag tas nrho lawm.
-Thaum peb tus huab tais hmoob tuag ces koj mloog zoo li yus cov hmoob nyob thoob lub ntiaj teb no ua ntsuag tas nrho xws li luag lwm haiv neeg.
Peb haiv hmoob peb twb pom los lawm ntau zaus tias, tsis muaj nom los coj, hmoob puas tau teb chaws nyob. Tsis muaj huab tais los kav hmoob zoo li cas ?
Hnub no thov peb sib hlub,
txhob sib ntxub,
hmoob txhob sib khav,
hmoob txhob sib cav,
hmoob txhob sib tav,
hmoob yuav tau tig los sib puag caj dab,
koom los ua ib pab,
sib txhawb nqa,
hmoob thiaj muaj tus yuav los kav,
hmoob thiaj yuav ciaj ciaj vaj …mog peb haiv hmoob…. !!!