KEV HAIS LUS MUAJ NQIS NYOB HAUV LUB NEEJ
Kwv tij sawv daws !
Hnub no kuv yuav tham ib zaj lus txog kev hais lus tias tseem ceeb
npaum cas nyob hauv lub neej rau nej sawv daws xav tswv yim. Tej zaud
nej coob leej ntau tus yuav paub thiab txawj hais lawm, tiam sis kuj
tseem tshuav coob leej ntau tus uas lawv tsis paub, ces cov lus no yog
qhia rau cov tseem tsis tau txawj npaj lub neej, kom lawv txhob ntsib
teeb meem ntau yam.
Li ntawd, hnub no kuv yuav los tham txog kev hais lus. Kev hais lus,
yog ib yam tseem ceeb heev kawg nkaus nyob rau hauv sawv daws lub neej.
Yog tias yus tsis txawj hais lus, tsis txawj zam tej lus phem, uas yog
hais lus chob chob tib neeg, hais lus nchav nchav, los yog ntsw ntsw
neeg, thiab hais ua dog ua dig tsis tseem ceeb, mas muaj ntau zaus cov
neeg zoo luag tsis xav nrog yus ua phooj ywg, kheev muaj teeb meem nrog
tej phooj ywg, los sis hauv yus tsev neeg nquag ntsib teeb meem sib cav
sib ceg tas mus li.
Tsev neeg twg uas txawj xaiv lus hais, txawj zam tej lus tsis zoo
txhob siv, muab cov lus phem phem tshem tawm, ua zoo hais lus rau luag
tej, txawj nplij neeg lub siab, muab luag tej saib muaj nqis, ib tug
xav zoo rau ib tug, xav tag mam li hais rau luag, tau hais lawm tsuas
muaj ua rau luag zoo siab thiab kaj siab, mas yog ib yam pab tau kom
luag tej xav nrog yus ua phooj ywg, los yog pab ua tau rau kom yus tsev
neeg muaj kev kaj siab, sov siab thiab tej phooj ywg tsuas muaj pab yus.
Kuv pom muaj ntau nkawm niam txiv, sib cav sib ceg heev kawg li.
Chiv thawj yog ib yam teeb meem me me xwb, twb tsis tsim nyog yuav hais
tej lus hnyav tag npaud, los ob niam txiv ntawd yeej tsis txawj hais
lus kiag. Koj xa tej niag lo ua rau kuv mas khib ceev ceev, hos kuv los
teb tej niag lo ua rau koj ntshav nce taub hau tag, mas hais tseeb tias
tej yam li no peb txhob coj los siv nyob hauv peb lub neej, sawv daws
thiaj muaj kev kaj siab thiab thiaj li yuav muaj lub siab kaj lug mus
khwv noj khwv haus kom vam meej.
Muaj coob leej ntau tus, tsis txawj hais lus, nws tsev neeg sib ceg
tag mus li, ib hnub tsis sib ceg ib lwm mas tsis tsaus ntuj, ua rau lub
neej poob qab caum tsis cuag luag. Nws lub neej, nws coj xoob xoob,
tsis tshua quav ntsej poj niam tub se, tsis tshua quav ntsej tej txiv
tej me nyuam, nquag cov zos ua nkauj fa, nquag mus ua si, nquag sib
cav, nquag haus cawv, vaj tse tsis tu, tso khaub ncaws mas pawg lug
ntawm tej kaum tsev, tej twj tais noj tag tsis ntxuav ua qias neeg
ntsuav qaib thos zom zaws. Nws lub cev ntaj ntsug kiag twb tseem tsis
xav tu thiab, txhia yam nyob hauv tsev tso ua dog ua dig, ua pawg ua
lug, muaj ntau zaus tej cib laug thiab khaub rhuab vau pov nplawg ntia
rau hauv plawv tsev kuj muaj.
Lub neej coj tau xoob npaum li no, los ob leeg tseem tsis txawj hais lus thiab.
Tus poj niam cov lus mas tsuas pom tias :
“Niag tsov laig, niag tsov tom, niag dab lwj, niag dag ntaus, niag
kas tsaub, niag ruam, cas koj tsis tuag tsuag tsuag naj, cas koj tseem
los txog ko, cas koj tseem coj koj 12 yag txhas rov los txog tsev thiab
? Cas koj tsis tuag tsuag tsuag mus es kuv yuav yuav dua tus tshiab.
Niag tsov tom lwj kas kod, koj yuav npam lauj, koj yuav ntsaub qab ke
lauj, koj yuav tuag lauj, koj yuav lwj kas mus lauj. Ntaus ntaus ntaus,
ntaus tsis taus koj yog dev laiv, ntaus tsis taus koj yog aub laid !”
Ces muaj ntau zaud tus txiv txawm siv nyooj laws li tus tsov, wj hwv
! pig poog pig poob, tsov tom ko koj xav tuag hwv lod ? Koj xav lwj hwv
lod ? Koj mas zaum no tuag tseeb tseeb, nrig ncaws taw tsuas pom nrov
pib poog rau thiab tsawv nkaus plaub hau rig kiag tes cab, ntswj kiag
hai ua tiab plam zom zaws, ua rau tej me nyuam mas quaj ntsuag qees,
ntshai npaum nkaus li qaib ntshai dav los tsuab.
Tus txiv los muaj ntau zaus coj tau tus cwj pwm uas ntxim ntxub kawg
li thiab. Niaj hnub niaj hnub mus haus cawv, tsis hais ces zoo, hais
ces ua nyaum nyaum rau poj niam, muab poj niam ntaus ua lwj ua liam.
Yog tsis hais ces nyob tsev me ntsis, yog hais ntaus ces niaj hnub niaj
hmo mus ua loj leeb lawm xwb, tsis quav ntsej tej poj niam tub se txoj
kev noj kev haus, poj niam me nyuam yuav muaj mob muaj nkees npaum li
cas los xij, tsis paub txob tsis paub txhawj, tsis pab tsis saib li,
coj lub niag neej lwj liam tshaj plaws.
Lub niag neej mas coj xoob ciaj xoob tuag cuag li tsis muaj hlwb,
cuag li tsis muaj qhov muag, cuag li tiam neej no nws tsis muaj poj
niam me nyuam, cuag li nws tsis paub tias muaj kwv tij neeg tsa, cuag
li tsis muaj niam tais yawm txiv, xav ua si ces mus lawm, xav nyob qhov
twg ces nyob, xav ua yam twg ces mam ua. Lub neej yuav nyiam tsis muaj
noj tsis muaj haus, tsis muaj ib kis los xij peem. Qhov twg pom luag
tej haus cawv, haus yeeb, haus tshuaj nees, ces mus ntsauv, mus zov zoo
li tej tsiaj, tsis paub txaj muag.
Cov niag txiv neej uas coj li no mas muaj coob, yus yog txiv neej,
yus twb ntxub hom neeg li no. Tus poj niam twg tau tus txiv zoo li hais
los no, los yeej nyuaj siab tshaj plaws, lam uv, lam nyob lawm xwb. Hos
tus txiv neej twg uas tau ib tug poj niam tshob cuab, tsis txawj hais
lus, tsis txawj xav, siv cov lus uas puag ta hais tag ua ntej lawd xwb
mas yeej ntxhov siab kawg nkaus thiab.
Kev ua lub neej, yog tsis txawj hais lus, tsis txawj npaj kom zoo,
tsis txawj sib hlub, ces yuav ua rau lub neej tiam no poob qab thiab
caum tsis cuag luag tej. Sib yuav tsis pes tsawg xyoo xwb ces yog coj
li no, lub neej yeej yuav pib txom nyem thiab lwj liam mus. Zoo tsis
zoo, tseem sib nrauj sib tso, ua rau tej me tub me nyuam ua ntsuag niam
ntsuag txiv. Ua rau tej kwv tij neej tsa muaj kev sib ntxub, muaj chaw
dub muag, tsis xav sib fim, tsis xav sib pab.
Txhia yam uas tsis zoo, puav leej yog tshwm los ntawm txoj kev tsis
txawj hais lus thiab tsis txawj npaj lub neej kom mus rau qhov zoo.
Tsis paub xaiv ib co lus zoo los hais kom yus tus hlub zoo siab, tsis
paub kub siab lub neej, tso lub neej ywj cua tshuab nag txauj, ces
thiaj muaj teeb meem ntau tsav ntau yam tshwm sim los raug tus kheej thiab tsev neeg.
Peb ua neeg nyob, yog tus twg xav kom lub neej zoo, xav kom lub neej
vam meej, xav kom lub neej muaj qhov kaj siab thiab sov siab, mas yuav
tau ua zoo xav, ua zoo hais lus, kub siab khwv thiab npaj kom muaj noj
muaj haus, txhob mus pla ua si ib qho rau ib qho, txhob mus haus yeeb
haus tshuaj, txhob mus quav cawv quav hluas nkauj, txhob mus pla ua si
ib qho rau ib qho, yuav tsum txhim kho tsev neeg kom lub neej muaj kev
kaj siab thiab tej me tub me nyuam tau txais kev kawm txuj zoo, ces lub
neej yeej yuav tsis tshua muaj teeb meem.
Yim neeg twg uas siv ib cov lus los sib hais zoo zoo, hais lus qab
qab zib rau yus tsev neeg, yus tus txij nkawm, xws li : Nyob zoo os tus
hlub, nyob zoo os kuv me nplooj siab, nyob zoo os tus neeg qab zib,
nyob zoo os tus neeg ntxim tawb, nyob zoo os koj niam, nyob zoo os koj
txiv, koj tab tom ua dab tsi nab ? Koj puas xav kom kuv pab koj ua dab
tsi os lod ? Ntshe khwv khwv koj pob ? Koj cov zaub no ntxim qab kawg
li laiv. Qab thiab tsis qab los nws ua lawm ces qhuas kiag rau xij
peem, los yog ua zoo qhia tias : “Hej…! Raws li kuv xav mas tshuav yam
no nad, yuav tsum rau yam no thiab yam no rau mas yeej qab tshaj no
tiag. Koj sim meb, yog qab no lwm zaus ua li ntawd es ob leeg thiaj qab
los noj mov laid, kom koj rog rog…hiv hiv hiv ! Yuav tsum luag luag rau
nws thiab, mas yus qhia nws, nws thiaj tsis chim.
Thaum koj los hais lus zoo rau nws, nws los hais lus zoo rau koj,
ces ob leeg yeej muaj siab khwv noj khwv haus, tu vaj tu tsev, muaj
siab qhia tej me tub me nyuam kom rau siab kawm ntaub kawm ntawv thiab
muaj ntau zaus ob leeg tseem los sab laj tias :
“Koj niad, los yog koj txiv, wb yuav ua li cas es wb lub neej thiaj
zoo li luag tej ? Wb yuav ua li cas, es wb lub neej thiaj muaj noj muaj
haus ? Wb yuav ua li cas, es wb thiaj muaj nyiaj ? Wb yuav ua li cas,
es wb cov me tub me nyuam thiaj rau siab kawm ntawv ? Koj pab kuv qhuab
qhia kom lawv tsim txiaj, kom lawv kub siab kawm ntaub kawm ntawv, kom
lawv xyaum ua neeg zoo, es lwm hnub wb cov me tub me nyuam luag tej
thiaj ntshaw thiab wb tej tub ki thiaj txawj ua lag ua luam, thiaj muaj
cov mus nrog luag ua nom ua tswv, kom tiam no wb cov me nyuam lub neej
muaj feem nrog luag tau lub neej zoo, es kom txhob txom txom nyem li wb
niaj hnub no. Koj xav li cas nab lod ?
Tus txiv thiab tus niam ob leeg yuav tsum txawj hais tej lus zoo li
no nyob rau hauv tsev neeg thiab kub siab tshaj plaws npaj lub neej,
mas nyuam qhuav nrog luag zoo me me xwb. Luag cov neeg uas muaj nyiaj
muaj txiaj, muaj noj muaj haus, kwv tij neej tsa poog, tus twg los xav
tau yus ua phooj ywg, mas luag coj li no, luag lub neej lwm tus thiaj
saib muaj nqis thiab tej tub ki thiaj rau siab kawm ntaub ntawv mus
txog qib siab.
Muaj ntau zaus, uas luag kub siab npaum li no, los tseem txom nyem
quj qees kuj muaj. Es yog li no, cov uas tsis txawj hais lus li puag ta
kuv nyuam qhuav piav, tsis paub npaj lub neej, tsis txawj kub siab
thiab tsis sib hlub, yuav pes tsawg tiam neeg nws caj ces mam li nrog
luag zoo ?
Ua cas nws tsis txawj pib tam sim no mus ? Ua cas nws tsis paub txob
tsis paub txhawj ? Ua cas Ntuj twb hlub nws, twb pub kom nws muaj qhov
muag, muaj qhov ntsej, muaj tes muaj taw, muaj hlwb, pub kom nws txawj
xav li luag tej thiab, ua cas nws tsis rho los siv kom tsim nyog yus
tshwm sim los ua ib zaug neeg nyob rau tiam no, kom tsim nyog tshwm sim
los ua yus niam yus txiv ib leeg tub, los ib leeg ntxhais thiab tsim
nyog ua cov me tub me nyuam niam thiab txiv.
Kwv tij sawv daws, kuv nim pom coob leej tsis txawj ua lub neej,
tsis txawj sib hlub, sib ceg tas mus li, ua rau kuv pab lawv qaug qaug
zog rau lawv lub neej, nim ua rau kuv khuv xim lawv lub neej, nim ua
rau kuv hlub tshua txog lawv tej me tub me nyuam, es yuav thaum twg
lawv li mloog lub ntuj lus lub teb qhia, kom lawv txawj npaj lawv lub
neej, kom lawv muaj noj muaj haus, es peb tsoom Hmoob sawv daws lub
neej thiaj li tsis txom txom nyem li yav tag.
Hnub no, kuv tsuas tham los xaus li no xwb. Yog tias leej twg hnov
lawm, thov kom ua zoo khaws coj mus qhia rau cov tsis paub, pab qhia
rau cov tsis txawj, kom lawv txawj npaj lub neej, kom lawv txawj sib
hlub, kom lawv tseg txoj kev sib cav sib ceg uas hais lus phem phem, es
peb haiv Hmoob lub neej thiaj li yuav muaj hnub nrog luag vam meej tau
nyob rau lub xyoo tshiab.
Peb txawm txom nyem, los thov kom txom nyem kev nyiaj txiag, kev
nyob, kev noj, kev haus thiab kev hnav xwb, thov txhob txom nyem lub
tswv yim. Yog tus twg txom nyem lub tswv yim, ces tiam neej no ntshe
yuav pab nws tu siab twj ywm tias : “Koj, ntshe yuav tsis muaj hnub
nrog luag tau zoo os mog !”
Vim Ntuj twb pub kom koj zoo tes zoo taw, kom koj tau kev mus khwv,
los koj twb tsis khwv. Ntuj pub kom koj muaj qhov muag, los koj twb
tsis siv ob lub qhov muag mus saib ntiaj teb ua neej. Ntuj pub kom koj
muaj tswv yim, kom koj txawj xav tom ntej tom qab, los koj twb tsis
xav. Ntuj pub kom koj muaj qhov ntsej, kom koj hnov lus, kom txawj coj
tej yam uas koj hnov los ua kev qhia koj, los pab koj txhim kho koj lub
neej, los koj twb tsis quav ntsej rau tej yam uas koj hnov, ces ntshe
lub neej tiam no Ntuj yuav pab tsis tau hom neeg li no kom lub neej
sawv los nrog luag vam meej. Lub neej tiam no, ces ntshe tsuas yog yuav
ua luag qhev thiab nkag luag pob tawb mus tag ib sim xwb.
Thov kom Leej Ntuj Plig tshoj nej sawv daws lub siab, kom txawj coj
yam uas Ntuj pub rau nej, coj mus siv kom muaj nuj nqis nyob rau hauv nej lub neej !
( sau los ntawm Haam Kub ua nyob Lomsak "ZOO TSWV ZOV YAJ")
Kwv tij sawv daws !
Hnub no kuv yuav tham ib zaj lus txog kev hais lus tias tseem ceeb
npaum cas nyob hauv lub neej rau nej sawv daws xav tswv yim. Tej zaud
nej coob leej ntau tus yuav paub thiab txawj hais lawm, tiam sis kuj
tseem tshuav coob leej ntau tus uas lawv tsis paub, ces cov lus no yog
qhia rau cov tseem tsis tau txawj npaj lub neej, kom lawv txhob ntsib
teeb meem ntau yam.
Li ntawd, hnub no kuv yuav los tham txog kev hais lus. Kev hais lus,
yog ib yam tseem ceeb heev kawg nkaus nyob rau hauv sawv daws lub neej.
Yog tias yus tsis txawj hais lus, tsis txawj zam tej lus phem, uas yog
hais lus chob chob tib neeg, hais lus nchav nchav, los yog ntsw ntsw
neeg, thiab hais ua dog ua dig tsis tseem ceeb, mas muaj ntau zaus cov
neeg zoo luag tsis xav nrog yus ua phooj ywg, kheev muaj teeb meem nrog
tej phooj ywg, los sis hauv yus tsev neeg nquag ntsib teeb meem sib cav
sib ceg tas mus li.
Tsev neeg twg uas txawj xaiv lus hais, txawj zam tej lus tsis zoo
txhob siv, muab cov lus phem phem tshem tawm, ua zoo hais lus rau luag
tej, txawj nplij neeg lub siab, muab luag tej saib muaj nqis, ib tug
xav zoo rau ib tug, xav tag mam li hais rau luag, tau hais lawm tsuas
muaj ua rau luag zoo siab thiab kaj siab, mas yog ib yam pab tau kom
luag tej xav nrog yus ua phooj ywg, los yog pab ua tau rau kom yus tsev
neeg muaj kev kaj siab, sov siab thiab tej phooj ywg tsuas muaj pab yus.
Kuv pom muaj ntau nkawm niam txiv, sib cav sib ceg heev kawg li.
Chiv thawj yog ib yam teeb meem me me xwb, twb tsis tsim nyog yuav hais
tej lus hnyav tag npaud, los ob niam txiv ntawd yeej tsis txawj hais
lus kiag. Koj xa tej niag lo ua rau kuv mas khib ceev ceev, hos kuv los
teb tej niag lo ua rau koj ntshav nce taub hau tag, mas hais tseeb tias
tej yam li no peb txhob coj los siv nyob hauv peb lub neej, sawv daws
thiaj muaj kev kaj siab thiab thiaj li yuav muaj lub siab kaj lug mus
khwv noj khwv haus kom vam meej.
Muaj coob leej ntau tus, tsis txawj hais lus, nws tsev neeg sib ceg
tag mus li, ib hnub tsis sib ceg ib lwm mas tsis tsaus ntuj, ua rau lub
neej poob qab caum tsis cuag luag. Nws lub neej, nws coj xoob xoob,
tsis tshua quav ntsej poj niam tub se, tsis tshua quav ntsej tej txiv
tej me nyuam, nquag cov zos ua nkauj fa, nquag mus ua si, nquag sib
cav, nquag haus cawv, vaj tse tsis tu, tso khaub ncaws mas pawg lug
ntawm tej kaum tsev, tej twj tais noj tag tsis ntxuav ua qias neeg
ntsuav qaib thos zom zaws. Nws lub cev ntaj ntsug kiag twb tseem tsis
xav tu thiab, txhia yam nyob hauv tsev tso ua dog ua dig, ua pawg ua
lug, muaj ntau zaus tej cib laug thiab khaub rhuab vau pov nplawg ntia
rau hauv plawv tsev kuj muaj.
Lub neej coj tau xoob npaum li no, los ob leeg tseem tsis txawj hais lus thiab.
Tus poj niam cov lus mas tsuas pom tias :
“Niag tsov laig, niag tsov tom, niag dab lwj, niag dag ntaus, niag
kas tsaub, niag ruam, cas koj tsis tuag tsuag tsuag naj, cas koj tseem
los txog ko, cas koj tseem coj koj 12 yag txhas rov los txog tsev thiab
? Cas koj tsis tuag tsuag tsuag mus es kuv yuav yuav dua tus tshiab.
Niag tsov tom lwj kas kod, koj yuav npam lauj, koj yuav ntsaub qab ke
lauj, koj yuav tuag lauj, koj yuav lwj kas mus lauj. Ntaus ntaus ntaus,
ntaus tsis taus koj yog dev laiv, ntaus tsis taus koj yog aub laid !”
Ces muaj ntau zaud tus txiv txawm siv nyooj laws li tus tsov, wj hwv
! pig poog pig poob, tsov tom ko koj xav tuag hwv lod ? Koj xav lwj hwv
lod ? Koj mas zaum no tuag tseeb tseeb, nrig ncaws taw tsuas pom nrov
pib poog rau thiab tsawv nkaus plaub hau rig kiag tes cab, ntswj kiag
hai ua tiab plam zom zaws, ua rau tej me nyuam mas quaj ntsuag qees,
ntshai npaum nkaus li qaib ntshai dav los tsuab.
Tus txiv los muaj ntau zaus coj tau tus cwj pwm uas ntxim ntxub kawg
li thiab. Niaj hnub niaj hnub mus haus cawv, tsis hais ces zoo, hais
ces ua nyaum nyaum rau poj niam, muab poj niam ntaus ua lwj ua liam.
Yog tsis hais ces nyob tsev me ntsis, yog hais ntaus ces niaj hnub niaj
hmo mus ua loj leeb lawm xwb, tsis quav ntsej tej poj niam tub se txoj
kev noj kev haus, poj niam me nyuam yuav muaj mob muaj nkees npaum li
cas los xij, tsis paub txob tsis paub txhawj, tsis pab tsis saib li,
coj lub niag neej lwj liam tshaj plaws.
Lub niag neej mas coj xoob ciaj xoob tuag cuag li tsis muaj hlwb,
cuag li tsis muaj qhov muag, cuag li tiam neej no nws tsis muaj poj
niam me nyuam, cuag li nws tsis paub tias muaj kwv tij neeg tsa, cuag
li tsis muaj niam tais yawm txiv, xav ua si ces mus lawm, xav nyob qhov
twg ces nyob, xav ua yam twg ces mam ua. Lub neej yuav nyiam tsis muaj
noj tsis muaj haus, tsis muaj ib kis los xij peem. Qhov twg pom luag
tej haus cawv, haus yeeb, haus tshuaj nees, ces mus ntsauv, mus zov zoo
li tej tsiaj, tsis paub txaj muag.
Cov niag txiv neej uas coj li no mas muaj coob, yus yog txiv neej,
yus twb ntxub hom neeg li no. Tus poj niam twg tau tus txiv zoo li hais
los no, los yeej nyuaj siab tshaj plaws, lam uv, lam nyob lawm xwb. Hos
tus txiv neej twg uas tau ib tug poj niam tshob cuab, tsis txawj hais
lus, tsis txawj xav, siv cov lus uas puag ta hais tag ua ntej lawd xwb
mas yeej ntxhov siab kawg nkaus thiab.
Kev ua lub neej, yog tsis txawj hais lus, tsis txawj npaj kom zoo,
tsis txawj sib hlub, ces yuav ua rau lub neej tiam no poob qab thiab
caum tsis cuag luag tej. Sib yuav tsis pes tsawg xyoo xwb ces yog coj
li no, lub neej yeej yuav pib txom nyem thiab lwj liam mus. Zoo tsis
zoo, tseem sib nrauj sib tso, ua rau tej me tub me nyuam ua ntsuag niam
ntsuag txiv. Ua rau tej kwv tij neej tsa muaj kev sib ntxub, muaj chaw
dub muag, tsis xav sib fim, tsis xav sib pab.
Txhia yam uas tsis zoo, puav leej yog tshwm los ntawm txoj kev tsis
txawj hais lus thiab tsis txawj npaj lub neej kom mus rau qhov zoo.
Tsis paub xaiv ib co lus zoo los hais kom yus tus hlub zoo siab, tsis
paub kub siab lub neej, tso lub neej ywj cua tshuab nag txauj, ces
thiaj muaj teeb meem ntau tsav ntau yam tshwm sim los raug tus kheej thiab tsev neeg.
Peb ua neeg nyob, yog tus twg xav kom lub neej zoo, xav kom lub neej
vam meej, xav kom lub neej muaj qhov kaj siab thiab sov siab, mas yuav
tau ua zoo xav, ua zoo hais lus, kub siab khwv thiab npaj kom muaj noj
muaj haus, txhob mus pla ua si ib qho rau ib qho, txhob mus haus yeeb
haus tshuaj, txhob mus quav cawv quav hluas nkauj, txhob mus pla ua si
ib qho rau ib qho, yuav tsum txhim kho tsev neeg kom lub neej muaj kev
kaj siab thiab tej me tub me nyuam tau txais kev kawm txuj zoo, ces lub
neej yeej yuav tsis tshua muaj teeb meem.
Yim neeg twg uas siv ib cov lus los sib hais zoo zoo, hais lus qab
qab zib rau yus tsev neeg, yus tus txij nkawm, xws li : Nyob zoo os tus
hlub, nyob zoo os kuv me nplooj siab, nyob zoo os tus neeg qab zib,
nyob zoo os tus neeg ntxim tawb, nyob zoo os koj niam, nyob zoo os koj
txiv, koj tab tom ua dab tsi nab ? Koj puas xav kom kuv pab koj ua dab
tsi os lod ? Ntshe khwv khwv koj pob ? Koj cov zaub no ntxim qab kawg
li laiv. Qab thiab tsis qab los nws ua lawm ces qhuas kiag rau xij
peem, los yog ua zoo qhia tias : “Hej…! Raws li kuv xav mas tshuav yam
no nad, yuav tsum rau yam no thiab yam no rau mas yeej qab tshaj no
tiag. Koj sim meb, yog qab no lwm zaus ua li ntawd es ob leeg thiaj qab
los noj mov laid, kom koj rog rog…hiv hiv hiv ! Yuav tsum luag luag rau
nws thiab, mas yus qhia nws, nws thiaj tsis chim.
Thaum koj los hais lus zoo rau nws, nws los hais lus zoo rau koj,
ces ob leeg yeej muaj siab khwv noj khwv haus, tu vaj tu tsev, muaj
siab qhia tej me tub me nyuam kom rau siab kawm ntaub kawm ntawv thiab
muaj ntau zaus ob leeg tseem los sab laj tias :
“Koj niad, los yog koj txiv, wb yuav ua li cas es wb lub neej thiaj
zoo li luag tej ? Wb yuav ua li cas, es wb lub neej thiaj muaj noj muaj
haus ? Wb yuav ua li cas, es wb thiaj muaj nyiaj ? Wb yuav ua li cas,
es wb cov me tub me nyuam thiaj rau siab kawm ntawv ? Koj pab kuv qhuab
qhia kom lawv tsim txiaj, kom lawv kub siab kawm ntaub kawm ntawv, kom
lawv xyaum ua neeg zoo, es lwm hnub wb cov me tub me nyuam luag tej
thiaj ntshaw thiab wb tej tub ki thiaj txawj ua lag ua luam, thiaj muaj
cov mus nrog luag ua nom ua tswv, kom tiam no wb cov me nyuam lub neej
muaj feem nrog luag tau lub neej zoo, es kom txhob txom txom nyem li wb
niaj hnub no. Koj xav li cas nab lod ?
Tus txiv thiab tus niam ob leeg yuav tsum txawj hais tej lus zoo li
no nyob rau hauv tsev neeg thiab kub siab tshaj plaws npaj lub neej,
mas nyuam qhuav nrog luag zoo me me xwb. Luag cov neeg uas muaj nyiaj
muaj txiaj, muaj noj muaj haus, kwv tij neej tsa poog, tus twg los xav
tau yus ua phooj ywg, mas luag coj li no, luag lub neej lwm tus thiaj
saib muaj nqis thiab tej tub ki thiaj rau siab kawm ntaub ntawv mus
txog qib siab.
Muaj ntau zaus, uas luag kub siab npaum li no, los tseem txom nyem
quj qees kuj muaj. Es yog li no, cov uas tsis txawj hais lus li puag ta
kuv nyuam qhuav piav, tsis paub npaj lub neej, tsis txawj kub siab
thiab tsis sib hlub, yuav pes tsawg tiam neeg nws caj ces mam li nrog
luag zoo ?
Ua cas nws tsis txawj pib tam sim no mus ? Ua cas nws tsis paub txob
tsis paub txhawj ? Ua cas Ntuj twb hlub nws, twb pub kom nws muaj qhov
muag, muaj qhov ntsej, muaj tes muaj taw, muaj hlwb, pub kom nws txawj
xav li luag tej thiab, ua cas nws tsis rho los siv kom tsim nyog yus
tshwm sim los ua ib zaug neeg nyob rau tiam no, kom tsim nyog tshwm sim
los ua yus niam yus txiv ib leeg tub, los ib leeg ntxhais thiab tsim
nyog ua cov me tub me nyuam niam thiab txiv.
Kwv tij sawv daws, kuv nim pom coob leej tsis txawj ua lub neej,
tsis txawj sib hlub, sib ceg tas mus li, ua rau kuv pab lawv qaug qaug
zog rau lawv lub neej, nim ua rau kuv khuv xim lawv lub neej, nim ua
rau kuv hlub tshua txog lawv tej me tub me nyuam, es yuav thaum twg
lawv li mloog lub ntuj lus lub teb qhia, kom lawv txawj npaj lawv lub
neej, kom lawv muaj noj muaj haus, es peb tsoom Hmoob sawv daws lub
neej thiaj li tsis txom txom nyem li yav tag.
Hnub no, kuv tsuas tham los xaus li no xwb. Yog tias leej twg hnov
lawm, thov kom ua zoo khaws coj mus qhia rau cov tsis paub, pab qhia
rau cov tsis txawj, kom lawv txawj npaj lub neej, kom lawv txawj sib
hlub, kom lawv tseg txoj kev sib cav sib ceg uas hais lus phem phem, es
peb haiv Hmoob lub neej thiaj li yuav muaj hnub nrog luag vam meej tau
nyob rau lub xyoo tshiab.
Peb txawm txom nyem, los thov kom txom nyem kev nyiaj txiag, kev
nyob, kev noj, kev haus thiab kev hnav xwb, thov txhob txom nyem lub
tswv yim. Yog tus twg txom nyem lub tswv yim, ces tiam neej no ntshe
yuav pab nws tu siab twj ywm tias : “Koj, ntshe yuav tsis muaj hnub
nrog luag tau zoo os mog !”
Vim Ntuj twb pub kom koj zoo tes zoo taw, kom koj tau kev mus khwv,
los koj twb tsis khwv. Ntuj pub kom koj muaj qhov muag, los koj twb
tsis siv ob lub qhov muag mus saib ntiaj teb ua neej. Ntuj pub kom koj
muaj tswv yim, kom koj txawj xav tom ntej tom qab, los koj twb tsis
xav. Ntuj pub kom koj muaj qhov ntsej, kom koj hnov lus, kom txawj coj
tej yam uas koj hnov los ua kev qhia koj, los pab koj txhim kho koj lub
neej, los koj twb tsis quav ntsej rau tej yam uas koj hnov, ces ntshe
lub neej tiam no Ntuj yuav pab tsis tau hom neeg li no kom lub neej
sawv los nrog luag vam meej. Lub neej tiam no, ces ntshe tsuas yog yuav
ua luag qhev thiab nkag luag pob tawb mus tag ib sim xwb.
Thov kom Leej Ntuj Plig tshoj nej sawv daws lub siab, kom txawj coj
yam uas Ntuj pub rau nej, coj mus siv kom muaj nuj nqis nyob rau hauv nej lub neej !
( sau los ntawm Haam Kub ua nyob Lomsak "ZOO TSWV ZOV YAJ")