CEV PHAU NTAWV
Phau ntawv "Rog Paj Cai" no tau muaj tuaj zoo li no: Xyoo 1972 lub 8 hli, Yaj Zoov Ntxheb thiab Yaj Txoov Yeeb nkawd tau mus cuag Yaj Txooj Tsawb vim nkawd xav khaws tej txuj Hmoob tseg. Nkawd tau kaw Txooj Tsawb zaj piav txog Rog Paj Cai. Xyoo 1974 no, Yaj Diav Thiaj li tau muab cov lus no ntaus thiab luam tawm. Nws tsis hloov Txooj Tsawb cov lus. Tos ho muab zaj no los luam tawm pub rau sawv daws nyeem, tsis yog vim tias yuav ntseeg tas txhia yam raws li nws tau piav: Yeej muaj ntau yam uas yus ntseeg tsis tau. Tab sis vim cov laus lawv paub txog Paj Cai lawv tsawg zuj zus lawm. Phau ntawv no tsuas xav ceev ib zag kwv huam tseg vim muaj ntau leej Hmoob nyiam thiab xav nyeem. Muaj ntau leej hu Paj Cai tsam rog no ua ROG VWM. Tab sis ntshai yuav tsis txhob tis npe zoo li ntawd vim tsis yog vim vwm xwb. Tos Hmoob ho sawv ua rog mas yog vim Hmoob yeej xub raug kev yuam kev thuam lawm. Txooj Tsawb yug los nyob Moos Theeb, Moos Laim, Cob Tsib teb ( Dien Bien Phu, Vietnam) teb. Nws tus txiv ntxawm tau nrog Paj Cai ua rog. Tom qab no Txooj Tsawb tsiv los nyob rau Xeev Xas Nyas Npus Lis teb chaws Nplog. Nws tuag rau xyoo 1974. Yog muaj leej twg paub tej zaj zoo li Txooj Tsawb zaj mas thov hais qhia thiab. Cov khaws phau ntawv no lawv zoo siab khaws thiab muab luam tawm rau tsoom Hmoob sawv daws tau nyeem.
COV ME NYUAM DEV
Thaum lub keeb lub puam chiv keeb huam yuaj los mus; lub keeb Paj Cai sawv rog los ntaus lub teb chaws Nplog no, mas muaj ib tug Hmoob hu ua Phes Cas. Nws muaj ib tug ntxhais lub hnub xyoog muaj 16 xyoo. Tus Paj Cai ntawd tsis paub xyov nws yog leej twg me tub me nyuam li. Nyob nyob, nws cia li tawm los nrog Phes Cas tus ntxhais tham. Nws thiaj li hais tias nws yog cov Hmoob Vwj, nws los nrog Xauv Tswb lawv nyob. Nws hu lawv ua niam ntxawm txiv ntxawm; nws yuav Phes Cas tus ntxhais. Nws yuav tau ob xyoo muaj ib tug me nyuam tub. Muaj ib hnub, ob niam txiv muaj lus tsis sib haum, Paj Cai txawm ris nws tus tub ncig mus txog nraum zoov, nws thiaj li seev ib suab tias "cas nws poj niam yuav hais ib lo lus tsis zoo rau nws ua tu nws lub siab". Paj Cai tsiv siab heev. Nws thiaj hu txog lub ntuj lub teb ib lo. Lub sij hawm ntawd Xauv Tswb lawv muaj ib tug maum dev yug tau peb tug me nyuam. Cov me nyuam dev no thiaj li quaj tias: "Lwj Xeeb, Lwj Xeeb, koj yog ib tug zoo neeg yuav los tuav lub ntuj lub teb; peb tus tswv yug peb lawv tsis pub mov rau peb noj, peb niam tsis muaj mis rau peb noj, peb tshaib tshaib plab, peb xav nrog koj thov me ntsis mov noj, Lwj Xeeb". Lwj Xeeb thiaj li plhws plhws cov me nyuam dev taub hau. Nws rov mus haus tsev mus nqa tau ib qho mov tuaj. Nws muaj qee ua peb phaj. Nws muaj rau peb tug me nyuam dev ntawd noj. Thaum cov me nyuam dev noj mov tag; cov me nyuam dev hais tias: Lwj Xeeb, koj ua niag neeg, koj pub mov rau peb noj tas, ces koj ris me nyuam mus tso hauv tsev, muaj ib tug niag neeg yuav tso ib tug tub tuaj tos koj mus cuag niag neeg ib lo, peb noj tas peb ua koj tsaug. Lwj Xeeb quaj ib pluag rau cov me nyuam dev ces nws thiaj li ris me nyuam mus rau hauv tsev.
MUS CUAG NIAG NEEG
Lwj Xeeb thiaj tawm tuaj txog ntawm qhov rooj, txawm tuaj ib nthwv cua. Ib sij huam xwb nws pom muaj ib tug neeg cab ib tug txiv nees, txij ntua ntawm lub caj dab rov rau sawm lub taub hau dawb dawb cuag ntaub dawb. Lub cev dub dub cuag ntaub dub. Tus neeg ntawd txawm hais rau Lwj Xeeb tias "Lwj Xeeb, niag neeg tias niag neeg tso koj los qhia ntiaj teb tib neeg kom puab kev paub cai. Kom tsis txhob lam tau lam noj, lam tau lam ua. Mas koj tsis tau los qhia rau ntiaj teb neeg. Niag neeg kom kuv cab tus nees no tuaj tos koj. Koj los nrog kuv caij tus nees no mus. Niag neeg Faj Tim yuav muab ib lo lus rau koj kom koj coj rov los qhuab qhia ib tsoom laj mej pej xeem sawv daws huv tib sis". Ces Paj Cai txawm hais tias: "kuv tsis mus, kuv me neeg, kuv tsis mus". Tus hluas ntawd txawm hais tias: "koj tsis mus los tseg, tsis ua cas. Tuaj tib nthwv cua, Paj Cai looj hlias lawm. Tos hnov tus txiv nees twb khiav rag ntws hauv ntiaj teb, mus txog rau ntawm ib lub qab tsuas. Muaj ob tug tsov zov ob sab qhov rooj. Tus nees thiaj khiav rag ntws raws txoj kev tsaus ntuj nti lawm. Ib me ntsis tshwm plaws rau sab nraum ub pom kev kaj nrig huv si. Ib me ntsis thiaj mus txog rau ib lub tsev uas luag muab av thwv cib coj los txhim ua tsev zeb tsev tsua tsaus ntuj nti. Qhov txhia chaw daj rhwb rhob cuag dab tsi. Paj Cai pom muaj rau tus neeg zaum rau lub rooj. Muaj ib lub rooj ntawv. Muaj ntawv pawg lug saud. Rau tus neeg ntawd thiaj hu Paj Cai tias: "koj los nrog peb zaum lub rooj no". Yog tuam tshoj tim lwm tshoj theeb, tuam tswb tshoj lwm tswb peeb yuav muaj ib lo lus hais rau koj. Paj Cai thiaj mus nrog lawv zaum ntawm cov rooj ntawd ua ke. Nws mus zaum ntev li ib teev, Paj Cai thiaj hais tias: "yog li mas nej muaj tus lus dab tsi yuav hais rau kuv".
NIAG NEEG COV LUS
Lawv hais tias: "tos me ntsis, niag neeg haj tseem tsis tau muaj lub zim txwv yuav los hais rau koj; tos me ntsis luag fim yuav los hais xwb". Paj Cai zaum tos. Ib me ntsis ciav tus niag neeg loj loj ntawd nqes txheej tsev saud los. Tus neeg ntawd loj hauj sim, muaj tsim muaj cag nroos. Tus ntawd thiaj hu ib lo tias:
"koj tuaj los Lwj Xeeb".
Thaum ub koj nrog kuv nyob ua ke, kuv tso koj mus lawm, kom mus qhia ntiaj teb tib neeg, mas koj cia li tsis tau qhia. Niam no kuv thiaj kom lawv tuaj tos koj tuaj cuag kuv. Kuv muaj ib lo lus yuav hais rau koj. Yam li tas nrho lub qab ntuj khwb, mas yog peb haiv Hmoob tseem tsis tau paub nyiam zoo, tsis paub nyiam huv. Tej me tub me nyuam hnav dab hnav tuag. Niam txiv tsis ua tib zoo kho ris tsho rau hnav kom lub cev huv si. Koj rov qab mus, koj mus ntaus teb ntaus chaw ib tsoom laj mej pej xeem thoob plaws lub qab ntuj neeg hu ua tus Hmoob no, kom sawv daws txawj hnav ris hnav tsho.
Hmo ntuj pw ua zoo kho pam vov kom tsis txhob pub yoov tom,
mus hav zoov tsis txhob pub hiab tom.
rhaub dej los ntxuav lub cev.
Kom tus neeg lub cev nqaij sov.
Tej roj ntsha thiaj khiav zoo.
Mas sawv daws thiaj yuav kho tau kom yus lub neej vam meej mus lawm yav tom ntej.
Maum npua xya me nyuam tuag, kom sawv daws tsis txhob noj.
Tej nas kos tsis txhob mus khawb khawb.
Vim sawv daws tsis paub caiv paub cim mas noj tau tej yam txhaum ntawd thiaj li ua mob ua ntsaj rau hauv lub cev; ces thiaj muaj mob muaj nkeeg, tau ploj tau tuag. Koj mus hais rau teb rau chaw huv tib si.
Paj Cai teb tias: Ab! kuv hais ntshai yuav tsis txaus sawv daws ntseeg. Thov koj tso koj ib tug neeg tuaj mus hais. Niag neeg hais tias: "tsis ntshai". Yog li koj tsis hais los tseg. kuv muab ntim dej no rau koj, ib me ntsis lawv muab tus nees ntawd xa koj mus rau ib nta ntuj, koj muab ntim dej ntawd tsuag plaub pas rau plaub ceg kaum ntuj. Koj tsis hais los tseg. Nws nrog lawv tham tas li ntawd, lawv muab tau ib rab yaj phom nrov kaum peb teg rau nws. Lawv tseem muab ib phau ntawv sau thiab peb rab cwj mem rau nws thiab. Nws thiaj li nqa los. Paj Cai caij tus nees ntawd txog ib nta ntuj, nws muab cov dej ntawd tsuag plaub pas rau plaub ceg kaum ntuj, ces nws thiaj li rov qab los txog tsev. Paj Cai tseem muaj ib lub nqe hu ua Xeeb Txoov. Nws los txog tsev nws poj niam thiaj hais rau nws tias: "Xeeb Txoov", ua cas kuv tsis txawj xav. Kuv muaj ib lo lus ua rau koj tu siab lawm los ua cas koj yuav khiav lawm tau ib hnub ib hmos txog tav no, koj tu siab rau qhov twg? Koj tib tug los nrog kuv nyob, kuv ntaus lub siab txhaum lawm kuv thiaj muaj tau ib lo lus tsis zoo koj siab, koj khiav dua qhov twg lawm? Nws teb nws poj niam tias: "kuv tsis khiav, yog kuv muaj hauj lwm mus lawm xwb".
THOOJ XOV PAJ TAWG
Thaum ntawd yuav txog peb caug thiab. Muaj ib hnub Paj Cai tus txiv ntxawm tua ib tug npua tsiab noj. Nws hu tsoom laus sawv daws tuaj noj. Ces Paj Cai txawm muab ib nyuag thooj xov paj xuab xuab kauv ua ib thooj ceev ceev luaj ntiv tes. Nws txawm muab pov rhees deb li rau daj, thiaj li tawg nrov poog cuag ib lub foob pob. Lub qhov qawj qees txaus ib tug las npua pw. Ib zeej tsoom laus ntawd plhu dub tag huv si. Paj Cai hais rau sawv daws tias: "nej puas ua tau li ntawd". Zeej tsoom hais tias: "ua tsis tau". Ces Paj Cai muab kiag ib thooj xov paj cev rau nes tus txiv ntxawm. tus txiv ntxawm thiaj muab kauv kauv tau ib thooj, muab pov rhees mus ntsiag to. Sawv daws thiaj li taij zom zaws koj Paj Cai rov muab thooj ntawd pov saib puav yuav zoo li cas tiag. Paj Cai muab thooj ntawd coj los pov kuj tawg li qub. Nws pov tas nws kom sawv daws pw, tawg ib teg lub qhov raug cov av ntawd qawj qees txaus ib tug las npua pw thiab. Mas Paj Cai kuj tsis tau muab cov lus no coj los qhia rau sawv daws paub.
VWM SAU NTAUB SAU NTAWV
Mas cov tib neeg nyob rau lub Moos Vaij teb chaws ntawd, muaj ib tug hu ua Txhiaj Kuam; yog cov Hmoob Yaj. Muaj ib tug hu ua Phes Cas; yog cov Hmoob Vaj. Ib tug hu ua Xaiv Tub, ib tug hu ua Vaj Txoov Kav; yog cov Hmoob Vaj. It tug yog cov Hmoob Lauj. Lawv pab ntawd thiaj li vwm txawj sau ntaub sau ntawv. Lawv sau tau ntaub tau ntawv tiag. Lawv plaub tug ntawd sau ntawv tuaj mus cev rau Paj Cai. Paj Cai muab nyeem tas, nws sau ib tsab ntawv xa rov rau lawv plaub tug ntawd. Plaub tug ntawd thiaj li qhia Paj Cai tej lus rau teb rau chaw tias: "tas ntiaj teb tib neeg tsuav hu ua tus Hmoob no mas kom paub caiv paub cim". "kom sawv daws ua zoo hlub tej me tub me nyuam, yug tau los lawm; ua zoo rhaub dej kub ntxuav tej me tes me taw". "Kho ris tsho rau hnav, hmo ntuj tsis txhob pub yoov tom, tus neeg ntawd thiaj tsis muaj txiab muaj nteeg". "Nqaij, mas joj kiag tus tsiaj zoo zoo uas luag txhob txwm muab coj los tua kiag rau sawv daws noj xwb". "Tus xya me nyuam tuag tsis txhob noj". "Tus hlauv nyhuv tuag tsis txhob noj". "Kom tsis txhob mus khawb nas kos, tsis txhob mus tua tua tej nas tej noog, ib leeg kuj muaj ib txog sia, leej twg los kuj tsis xav tuag". "Tej xyoob tej ntoo los yuav tus twg txiav tus ntawd xwb, tus tsis yuav tsis txhob muab txiav txiav pov tseg". "Txij no lawm yav tod, tej neeg tuag tsis txhob muab tsiaj tua rau ntau ntau". "Yog niam yog txiv hlub tiag tiag tsuas tua ib tug rau xwb". "Yog yuav tua ob tug peb tug, mas tua noj xwb tsis txhob muab laws tawv, cia li hlais kiag daim tawv xyaw cov nqaij coj los ua noj". Muab tej tsiaj coj los laws tawv li ub li no mas maub luag cev nqaij coj los rhuav noj; ces luag tus ntsuj plig nce mus rau saum ntuj ub, luag kuj txawj mus hais rau saum ub thiab; mas tas lub ntuj lub teb kuj muaj ib tug los tu plaub tu ntug, mas nyuaj luag tas zog.
LUB PHIJ XAB
Hnub ntawd Paj Cai tus txiv ntxawm hais tias: "Nplog saib tsis taus peb tsoom Hmoob, koj muaj hwj huaj tas npaum ko; ces hais rau lub teb chaws tso sawv daws sawv los tua Nplog laud, peb thiaj yuav tau peb tej av". Paj Cai hais tias: "Luag niag neeg muab lus rau kuv, tab sis luag tsis tau muab ib lo lus tseem ceeb koj kuv coj los tua lub teb lub chaw Nplog nod". Sawv daws maj mam ua siab ntev khwv mus, tsis txhob muaj ib tug mus hais rau nom rau tswv; sawv daws maj mam ua txog hnub kawg fim yuav muaj tus los qhuab qhia sawv daws. Paj Cai hais tau li ntawd rau sawv daws; sawv daws sib tham txog ib tag hmo. Paj Cai thiaj li kom hais rau tsoom xov thawj sawv daws. Kom nws cov thwj tim mus qhia rau ib tsoom laj mej pej xeem kom sawv daws tuaj txais rooj ntaub rooj ntawv. Nws muab tas nrho lub teb chaws ntawd los faib. Tus Hmoob Yaj, nws muab tsa ua Yaj Tsawb Yej; nws lub npe hu ua Txhiaj Kuam. Nws tsa ib tug Hmoob Laug, yog cov Hmoob Lauj; nws muab tsa ua Lauj Tuam Thaij. Nws tsa ib tug Hmoob Vaj uas ib txwm los nes yeej ua Phes Cas. Tus ntawd nws muab tsa ua Vaj Xeeb Zeej. Niam no lawv plaub tug ntawd thiaj li los ua nws cov thwj tim sau ntawv. Nws thiaj muab tau jplaub qho chaw rau lawv plaub tug ntawd nyob. Sawv daws sab laj tas ib tag hmo. Ces txawm ya plho tau ib lub phij xab los poob nthav rau ntawm Paj Cai lub hauv plag. Muaj ib phau ntawv pav khov kho rau saud lub phij xab. Lub phij xab ntawd muaj hlua pav huv tib si. Qhov loj muaj ib puag ntau. Qhov ntev muaj ib dag txhais. Paj Cai hais tias: Sawv daws sim los saib cov ntawv ntawd saib. Luag hais tias hauv no muaj ib yam zoo. Kom peb nrhiav chaw zoo coj los teem tseg. Maj mam puv zim txwv peb muab cov hauv no qhib. Qhib cov hauv no mus txij twg mas lub teb chaws yuav ruaj mus txij ntawd. Paj Cai lawv tseem mus nrhiav chaw rau hauv nws txaj lawm, nws tseem nrhiav tsis tau tau chaw. Paj Cai tus txiv ntxawm Xauv Tswb pw haus yeeb ntawd, nws thiaj muab nws tus vuab thauj los nyom lub phij xab ntawd. Nws muab lij to kiag ib qho. Nws muab nyom nrov nphoov qhib plho lawm. Thiaj li tawm ib co kooj coob ya nrov ntwg mus puv nkaus tsev. Paj Cai thiaj nthe tawg ntho tias: "Cas! Leej twg yuav ua puas xwm li ntawd". Kaj tsij zoj zeeg sawv daws ntes cov kooj ntawd los kaw hauv no! Muaj ib hnub twg, cov kooj ntawd ya mus puv qhov twg, mas lub teb chaws yuav ruaj mus txij li ntawd! Sawv daws thiaj nrog Paj Cai ntes cov kooj rov los kaw hauv phij xab. Puv peb hnub, Paj Cai muab qhib saib. Ib tug twb tsis muaj li lawm! Paj Cai thiaj li quaj ib pluag tias: "Sawv daws xav ntaus lub teb chaws, ua cas siab yuav tsis ntev yuav phem ua luaj". Ua li no ces niag neeg pab tsis tau sawv daws ib txog hauj lwm tseem ceeb.
TUS NTOO NCAU CUAJ TUS CEG
Ces Paj Cai thiaj kom sawv daws mus khawb ib tug ntoo ncau cuaj tug ceg los txhos rau ntawm Paj Cai qhov rooj. Tus ntoo ntawd siab li peb tawm ru tsev. Ces nws koj nws cov thwj tim tuaj nrog nws sau ntawv. Thaum nws yuav mus cuag niag neeg mas nws mus saum tus ntsis ntoo ntawd mus lawm. Nws yuav rov los nws nqes saum tus ntoo los. Tas teb chaws sawv daws tuaj xyuas, sawv daws pom. Thaum ntaw sawv daws kuj tau ntseeg nws.
NWS HLAWV XYAB NTAWV
Tus txiv ntxawm thiaj li hais tias: "Nplog ua phem kawg nkaus rau peb Hmoob, muaj ib tug nom Nplog nyob rau lub Moos Vaij, ib tug nyob rau lub Moos Hwv; niaj hnub sau yus tsoom Hmoob mus ua nws qhev ua liaj noj. Ib tug toj xeem sau neeg mus pab nws ua liaj ua teb, ib leeg ua tsib hnub". Peb sawv daws ntxeev siab, koj ua ib tug koj, koj los pab tau peb sawv daws lawm; mas peb sawv daws sawv los mus txum tub teb chaws. Paj Cai niaj hnub muab ib teg xyab, ntawv yaj khaum ceeb khaum ckoj los txi lub ntuj.
Thaum nws yuav txi lub ntuj, nws sawv mus hu cov dab ntuj. Nws hais tias:
"Thov txog lub ntuj lub teb,
niam txiv faj tim txaim pem ceeb,
lij lim txaim thoob theeb,
nyem no koj sawv los txum vim tuam tshoj tim lwm tshoj theeb,
tuam tswb tshoj lwm tswb peeb,
nyem no koj sawv los txum vim nyob luaj a r og mus peb tshim tob;
thov koj nqes los pab peb me tub me nyuam koj tau lub chaw nyob;
niam txiv tuam tshoj tim lwm tshoj theeb, tuam tswb tshoj lwm tswb peeb.
Zaum no koj sawv los txum vim, zaum luaj a r og mus peb tshim;
thov rau ntawm lub ntuj nqes nroos los pab peb me tub me nyuam tau lub chaw ua lim".
= txhais tias:
Thov txog lub ntuj lub teb,
niam txiv Huab tais Ntuj nyob pem ceeb tsheej
Nyob txhua nrho lub ntuj
Nyem no koj sawv los zaum vim luag tus Loj ntxeev siab tus yau sawv r og
Tuam Tswb Tshoj( tus Loj ntxeev siab) lwm Tswb peeb ( me nyuam sawv ua r og)
nyem no koj sawv los zaum vim nyob luaj a r og mus peb tshim tob;
thov koj nqes los pab peb me tub me nyuam kom tau lub chaw nyob;
niam txiv tuam tshoj lam lwm tshoj kub tus loj ntxeev siab tus yau sawv r og.
Zaum no koj sawv los zaum vim, zaum luaj a r og mus peb tshim;
thov rau ntawm lub ntuj nqes nroos los pab peb me tub me nyuam tau lub chaw ua lim".
Hmoob tsis tau liab qab dua, txaj muag tsuav tuag xwb.
Last edited by Maiv Tooj on 16th June 2011, 9:44 am; edited 5 times in total