HMONG CATHOLIQUE

Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

Copyright@2010 Hmong Roman Catholic / Pictures-all rights reserved, reproduction and copy prohibited _HMONG: USA,FRANCE,GUYANE,THAILANDE,VIETNAM,LAOS,CHINE...

Tsev teev Ntuj XH.XYOOJ THOJ PAUL, zos Tiaj Ntxhw

Gallery


Rog Paj Cai 1918-1921 Empty

Latest topics

» Ua tsaug ntees.
by Maiv Tooj 21st February 2024, 11:33 pm

» DUAB MAB LIAB TSHIAB.
by Maiv Tooj 16th February 2024, 8:39 am

» COV ZAJ NYEEM NRUAB LIS PIAM XYOO I 2022-2023
by Mim 10th August 2023, 7:04 am

» Cov zaj nyeem Hnub Chiv Xyoo A. 2022-2023
by Maiv Tooj 20th July 2023, 11:21 pm

» SAJ YES XUS KEV TXOM NYEM
by Maiv Tooj 7th March 2023, 6:34 am

» Tswv Ntuj ua tau tag puas tsav yam, F. Ts. Cob Tsib teb
by Mim 3rd February 2023, 11:33 am

» DAIM NTAUB QHWV TUAG NYOB TURIN
by Mim 29th January 2023, 9:24 am

» Txiv plig Tshaj Sawm (Harry Thiel ) Lub neej
by Maiv Tooj 28th December 2022, 8:25 am

» TXIV PLIG NYIAJ POV keeb kwm niam ntawv thoob teb ( Nias Ntawm no saib txuas ntxiv )
by Maiv Tooj 28th December 2022, 7:55 am

» COV ZAJ NYEEM NRUAB LIS PIAM XYOO II 2021-2022
by Mim 24th November 2022, 9:06 pm

» COV ZAJ NYEEM Hnub Chiv 2021-2022 Xyoo C
by NrhiavTswvNtuj 18th November 2022, 8:28 am

» Cov Txiv Plig ua tau muaj txiaj ntsim rau Peb Hmoob nyob Los Tsuas, Thaib teb ua ntej & tom qab 1975
by Maiv Tooj 14th November 2022, 10:03 am

Suav neeg tuaj saib, txij hnub 17/09/2010 los mus.


3 posters

    Rog Paj Cai 1918-1921

    Maiv Tooj
    Maiv Tooj
    Tswv Cuab Hmong Catholique
    Tswv Cuab Hmong Catholique


    Messages : 5526
    Date d'inscription : 2009-08-18

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Maiv Tooj 11th July 2010, 4:32 am



    ROG PAJ CAI, Lauj Kais Nyab Laj teb - Khaas Khaib, Xeev Kham Nplog teb 1918-1921



    Rog Paj Cai 1918-1921 Uci_se10

    Txom nyem npaum no tseem sau sev nyhav txog muab me nyuam mus muag los them se.

    CEV PHAU NTAWV


    Phau ntawv "Rog Paj Cai" no tau muaj tuaj zoo li no: Xyoo 1972 lub 8 hli, Yaj Zoov Ntxheb thiab Yaj Txoov Yeeb nkawd tau mus cuag Yaj Txooj Tsawb vim nkawd xav khaws tej txuj Hmoob tseg. Nkawd tau kaw Txooj Tsawb zaj piav txog Rog Paj Cai. Xyoo 1974 no, Yaj Diav Thiaj li tau muab cov lus no ntaus thiab luam tawm. Nws tsis hloov Txooj Tsawb cov lus. Tos ho muab zaj no los luam tawm pub rau sawv daws nyeem, tsis yog vim tias yuav ntseeg tas txhia yam raws li nws tau piav: Yeej muaj ntau yam uas yus ntseeg tsis tau. Tab sis vim cov laus lawv paub txog Paj Cai lawv tsawg zuj zus lawm. Phau ntawv no tsuas xav ceev ib zag kwv huam tseg vim muaj ntau leej Hmoob nyiam thiab xav nyeem. Muaj ntau leej hu Paj Cai tsam rog no ua ROG VWM. Tab sis ntshai yuav tsis txhob tis npe zoo li ntawd vim tsis yog vim vwm xwb. Tos Hmoob ho sawv ua rog mas yog vim Hmoob yeej xub raug kev yuam kev thuam lawm. Txooj Tsawb yug los nyob Moos Theeb, Moos Laim, Cob Tsib teb ( Dien Bien Phu, Vietnam) teb. Nws tus txiv ntxawm tau nrog Paj Cai ua rog. Tom qab no Txooj Tsawb tsiv los nyob rau Xeev Xas Nyas Npus Lis teb chaws Nplog. Nws tuag rau xyoo 1974. Yog muaj leej twg paub tej zaj zoo li Txooj Tsawb zaj mas thov hais qhia thiab. Cov khaws phau ntawv no lawv zoo siab khaws thiab muab luam tawm rau tsoom Hmoob sawv daws tau nyeem.


    COV ME NYUAM DEV


    Thaum lub keeb lub puam chiv keeb huam yuaj los mus; lub keeb Paj Cai sawv rog los ntaus lub teb chaws Nplog no, mas muaj ib tug Hmoob hu ua Phes Cas. Nws muaj ib tug ntxhais lub hnub xyoog muaj 16 xyoo. Tus Paj Cai ntawd tsis paub xyov nws yog leej twg me tub me nyuam li. Nyob nyob, nws cia li tawm los nrog Phes Cas tus ntxhais tham. Nws thiaj li hais tias nws yog cov Hmoob Vwj, nws los nrog Xauv Tswb lawv nyob. Nws hu lawv ua niam ntxawm txiv ntxawm; nws yuav Phes Cas tus ntxhais. Nws yuav tau ob xyoo muaj ib tug me nyuam tub. Muaj ib hnub, ob niam txiv muaj lus tsis sib haum, Paj Cai txawm ris nws tus tub ncig mus txog nraum zoov, nws thiaj li seev ib suab tias "cas nws poj niam yuav hais ib lo lus tsis zoo rau nws ua tu nws lub siab". Paj Cai tsiv siab heev. Nws thiaj hu txog lub ntuj lub teb ib lo. Lub sij hawm ntawd Xauv Tswb lawv muaj ib tug maum dev yug tau peb tug me nyuam. Cov me nyuam dev no thiaj li quaj tias: "Lwj Xeeb, Lwj Xeeb, koj yog ib tug zoo neeg yuav los tuav lub ntuj lub teb; peb tus tswv yug peb lawv tsis pub mov rau peb noj, peb niam tsis muaj mis rau peb noj, peb tshaib tshaib plab, peb xav nrog koj thov me ntsis mov noj, Lwj Xeeb". Lwj Xeeb thiaj li plhws plhws cov me nyuam dev taub hau. Nws rov mus haus tsev mus nqa tau ib qho mov tuaj. Nws muaj qee ua peb phaj. Nws muaj rau peb tug me nyuam dev ntawd noj. Thaum cov me nyuam dev noj mov tag; cov me nyuam dev hais tias: Lwj Xeeb, koj ua niag neeg, koj pub mov rau peb noj tas, ces koj ris me nyuam mus tso hauv tsev, muaj ib tug niag neeg yuav tso ib tug tub tuaj tos koj mus cuag niag neeg ib lo, peb noj tas peb ua koj tsaug. Lwj Xeeb quaj ib pluag rau cov me nyuam dev ces nws thiaj li ris me nyuam mus rau hauv tsev.



    MUS CUAG NIAG NEEG

    Lwj Xeeb thiaj tawm tuaj txog ntawm qhov rooj, txawm tuaj ib nthwv cua. Ib sij huam xwb nws pom muaj ib tug neeg cab ib tug txiv nees, txij ntua ntawm lub caj dab rov rau sawm lub taub hau dawb dawb cuag ntaub dawb. Lub cev dub dub cuag ntaub dub. Tus neeg ntawd txawm hais rau Lwj Xeeb tias "Lwj Xeeb, niag neeg tias niag neeg tso koj los qhia ntiaj teb tib neeg kom puab kev paub cai. Kom tsis txhob lam tau lam noj, lam tau lam ua. Mas koj tsis tau los qhia rau ntiaj teb neeg. Niag neeg kom kuv cab tus nees no tuaj tos koj. Koj los nrog kuv caij tus nees no mus. Niag neeg Faj Tim yuav muab ib lo lus rau koj kom koj coj rov los qhuab qhia ib tsoom laj mej pej xeem sawv daws huv tib sis". Ces Paj Cai txawm hais tias: "kuv tsis mus, kuv me neeg, kuv tsis mus". Tus hluas ntawd txawm hais tias: "koj tsis mus los tseg, tsis ua cas. Tuaj tib nthwv cua, Paj Cai looj hlias lawm. Tos hnov tus txiv nees twb khiav rag ntws hauv ntiaj teb, mus txog rau ntawm ib lub qab tsuas. Muaj ob tug tsov zov ob sab qhov rooj. Tus nees thiaj khiav rag ntws raws txoj kev tsaus ntuj nti lawm. Ib me ntsis tshwm plaws rau sab nraum ub pom kev kaj nrig huv si. Ib me ntsis thiaj mus txog rau ib lub tsev uas luag muab av thwv cib coj los txhim ua tsev zeb tsev tsua tsaus ntuj nti. Qhov txhia chaw daj rhwb rhob cuag dab tsi. Paj Cai pom muaj rau tus neeg zaum rau lub rooj. Muaj ib lub rooj ntawv. Muaj ntawv pawg lug saud. Rau tus neeg ntawd thiaj hu Paj Cai tias: "koj los nrog peb zaum lub rooj no". Yog tuam tshoj tim lwm tshoj theeb, tuam tswb tshoj lwm tswb peeb yuav muaj ib lo lus hais rau koj. Paj Cai thiaj mus nrog lawv zaum ntawm cov rooj ntawd ua ke. Nws mus zaum ntev li ib teev, Paj Cai thiaj hais tias: "yog li mas nej muaj tus lus dab tsi yuav hais rau kuv".



    NIAG NEEG COV LUS


    Lawv hais tias: "tos me ntsis, niag neeg haj tseem tsis tau muaj lub zim txwv yuav los hais rau koj; tos me ntsis luag fim yuav los hais xwb". Paj Cai zaum tos. Ib me ntsis ciav tus niag neeg loj loj ntawd nqes txheej tsev saud los. Tus neeg ntawd loj hauj sim, muaj tsim muaj cag nroos. Tus ntawd thiaj hu ib lo tias:
    "koj tuaj los Lwj Xeeb".
    Thaum ub koj nrog kuv nyob ua ke, kuv tso koj mus lawm, kom mus qhia ntiaj teb tib neeg, mas koj cia li tsis tau qhia. Niam no kuv thiaj kom lawv tuaj tos koj tuaj cuag kuv. Kuv muaj ib lo lus yuav hais rau koj. Yam li tas nrho lub qab ntuj khwb, mas yog peb haiv Hmoob tseem tsis tau paub nyiam zoo, tsis paub nyiam huv. Tej me tub me nyuam hnav dab hnav tuag. Niam txiv tsis ua tib zoo kho ris tsho rau hnav kom lub cev huv si. Koj rov qab mus, koj mus ntaus teb ntaus chaw ib tsoom laj mej pej xeem thoob plaws lub qab ntuj neeg hu ua tus Hmoob no, kom sawv daws txawj hnav ris hnav tsho.
    Hmo ntuj pw ua zoo kho pam vov kom tsis txhob pub yoov tom,
    mus hav zoov tsis txhob pub hiab tom.
    rhaub dej los ntxuav lub cev.
    Kom tus neeg lub cev nqaij sov.
    Tej roj ntsha thiaj khiav zoo.
    Mas sawv daws thiaj yuav kho tau kom yus lub neej vam meej mus lawm yav tom ntej.
    Maum npua xya me nyuam tuag, kom sawv daws tsis txhob noj.
    Tej nas kos tsis txhob mus khawb khawb.
    Vim sawv daws tsis paub caiv paub cim mas noj tau tej yam txhaum ntawd thiaj li ua mob ua ntsaj rau hauv lub cev; ces thiaj muaj mob muaj nkeeg, tau ploj tau tuag. Koj mus hais rau teb rau chaw huv tib si.

    Paj Cai teb tias: Ab! kuv hais ntshai yuav tsis txaus sawv daws ntseeg. Thov koj tso koj ib tug neeg tuaj mus hais. Niag neeg hais tias: "tsis ntshai". Yog li koj tsis hais los tseg. kuv muab ntim dej no rau koj, ib me ntsis lawv muab tus nees ntawd xa koj mus rau ib nta ntuj, koj muab ntim dej ntawd tsuag plaub pas rau plaub ceg kaum ntuj. Koj tsis hais los tseg. Nws nrog lawv tham tas li ntawd, lawv muab tau ib rab yaj phom nrov kaum peb teg rau nws. Lawv tseem muab ib phau ntawv sau thiab peb rab cwj mem rau nws thiab. Nws thiaj li nqa los. Paj Cai caij tus nees ntawd txog ib nta ntuj, nws muab cov dej ntawd tsuag plaub pas rau plaub ceg kaum ntuj, ces nws thiaj li rov qab los txog tsev. Paj Cai tseem muaj ib lub nqe hu ua Xeeb Txoov. Nws los txog tsev nws poj niam thiaj hais rau nws tias: "Xeeb Txoov", ua cas kuv tsis txawj xav. Kuv muaj ib lo lus ua rau koj tu siab lawm los ua cas koj yuav khiav lawm tau ib hnub ib hmos txog tav no, koj tu siab rau qhov twg? Koj tib tug los nrog kuv nyob, kuv ntaus lub siab txhaum lawm kuv thiaj muaj tau ib lo lus tsis zoo koj siab, koj khiav dua qhov twg lawm? Nws teb nws poj niam tias: "kuv tsis khiav, yog kuv muaj hauj lwm mus lawm xwb".

    THOOJ XOV PAJ TAWG

    Thaum ntawd yuav txog peb caug thiab. Muaj ib hnub Paj Cai tus txiv ntxawm tua ib tug npua tsiab noj. Nws hu tsoom laus sawv daws tuaj noj. Ces Paj Cai txawm muab ib nyuag thooj xov paj xuab xuab kauv ua ib thooj ceev ceev luaj ntiv tes. Nws txawm muab pov rhees deb li rau daj, thiaj li tawg nrov poog cuag ib lub foob pob. Lub qhov qawj qees txaus ib tug las npua pw. Ib zeej tsoom laus ntawd plhu dub tag huv si. Paj Cai hais rau sawv daws tias: "nej puas ua tau li ntawd". Zeej tsoom hais tias: "ua tsis tau". Ces Paj Cai muab kiag ib thooj xov paj cev rau nes tus txiv ntxawm. tus txiv ntxawm thiaj muab kauv kauv tau ib thooj, muab pov rhees mus ntsiag to. Sawv daws thiaj li taij zom zaws koj Paj Cai rov muab thooj ntawd pov saib puav yuav zoo li cas tiag. Paj Cai muab thooj ntawd coj los pov kuj tawg li qub. Nws pov tas nws kom sawv daws pw, tawg ib teg lub qhov raug cov av ntawd qawj qees txaus ib tug las npua pw thiab. Mas Paj Cai kuj tsis tau muab cov lus no coj los qhia rau sawv daws paub.


    VWM SAU NTAUB SAU NTAWV

    Mas cov tib neeg nyob rau lub Moos Vaij teb chaws ntawd, muaj ib tug hu ua Txhiaj Kuam; yog cov Hmoob Yaj. Muaj ib tug hu ua Phes Cas; yog cov Hmoob Vaj. Ib tug hu ua Xaiv Tub, ib tug hu ua Vaj Txoov Kav; yog cov Hmoob Vaj. It tug yog cov Hmoob Lauj. Lawv pab ntawd thiaj li vwm txawj sau ntaub sau ntawv. Lawv sau tau ntaub tau ntawv tiag. Lawv plaub tug ntawd sau ntawv tuaj mus cev rau Paj Cai. Paj Cai muab nyeem tas, nws sau ib tsab ntawv xa rov rau lawv plaub tug ntawd. Plaub tug ntawd thiaj li qhia Paj Cai tej lus rau teb rau chaw tias: "tas ntiaj teb tib neeg tsuav hu ua tus Hmoob no mas kom paub caiv paub cim". "kom sawv daws ua zoo hlub tej me tub me nyuam, yug tau los lawm; ua zoo rhaub dej kub ntxuav tej me tes me taw". "Kho ris tsho rau hnav, hmo ntuj tsis txhob pub yoov tom, tus neeg ntawd thiaj tsis muaj txiab muaj nteeg". "Nqaij, mas joj kiag tus tsiaj zoo zoo uas luag txhob txwm muab coj los tua kiag rau sawv daws noj xwb". "Tus xya me nyuam tuag tsis txhob noj". "Tus hlauv nyhuv tuag tsis txhob noj". "Kom tsis txhob mus khawb nas kos, tsis txhob mus tua tua tej nas tej noog, ib leeg kuj muaj ib txog sia, leej twg los kuj tsis xav tuag". "Tej xyoob tej ntoo los yuav tus twg txiav tus ntawd xwb, tus tsis yuav tsis txhob muab txiav txiav pov tseg". "Txij no lawm yav tod, tej neeg tuag tsis txhob muab tsiaj tua rau ntau ntau". "Yog niam yog txiv hlub tiag tiag tsuas tua ib tug rau xwb". "Yog yuav tua ob tug peb tug, mas tua noj xwb tsis txhob muab laws tawv, cia li hlais kiag daim tawv xyaw cov nqaij coj los ua noj". Muab tej tsiaj coj los laws tawv li ub li no mas maub luag cev nqaij coj los rhuav noj; ces luag tus ntsuj plig nce mus rau saum ntuj ub, luag kuj txawj mus hais rau saum ub thiab; mas tas lub ntuj lub teb kuj muaj ib tug los tu plaub tu ntug, mas nyuaj luag tas zog.

    LUB PHIJ XAB


    Hnub ntawd Paj Cai tus txiv ntxawm hais tias: "Nplog saib tsis taus peb tsoom Hmoob, koj muaj hwj huaj tas npaum ko; ces hais rau lub teb chaws tso sawv daws sawv los tua Nplog laud, peb thiaj yuav tau peb tej av". Paj Cai hais tias: "Luag niag neeg muab lus rau kuv, tab sis luag tsis tau muab ib lo lus tseem ceeb koj kuv coj los tua lub teb lub chaw Nplog nod". Sawv daws maj mam ua siab ntev khwv mus, tsis txhob muaj ib tug mus hais rau nom rau tswv; sawv daws maj mam ua txog hnub kawg fim yuav muaj tus los qhuab qhia sawv daws. Paj Cai hais tau li ntawd rau sawv daws; sawv daws sib tham txog ib tag hmo. Paj Cai thiaj li kom hais rau tsoom xov thawj sawv daws. Kom nws cov thwj tim mus qhia rau ib tsoom laj mej pej xeem kom sawv daws tuaj txais rooj ntaub rooj ntawv. Nws muab tas nrho lub teb chaws ntawd los faib. Tus Hmoob Yaj, nws muab tsa ua Yaj Tsawb Yej; nws lub npe hu ua Txhiaj Kuam. Nws tsa ib tug Hmoob Laug, yog cov Hmoob Lauj; nws muab tsa ua Lauj Tuam Thaij. Nws tsa ib tug Hmoob Vaj uas ib txwm los nes yeej ua Phes Cas. Tus ntawd nws muab tsa ua Vaj Xeeb Zeej. Niam no lawv plaub tug ntawd thiaj li los ua nws cov thwj tim sau ntawv. Nws thiaj muab tau jplaub qho chaw rau lawv plaub tug ntawd nyob. Sawv daws sab laj tas ib tag hmo. Ces txawm ya plho tau ib lub phij xab los poob nthav rau ntawm Paj Cai lub hauv plag. Muaj ib phau ntawv pav khov kho rau saud lub phij xab. Lub phij xab ntawd muaj hlua pav huv tib si. Qhov loj muaj ib puag ntau. Qhov ntev muaj ib dag txhais. Paj Cai hais tias: Sawv daws sim los saib cov ntawv ntawd saib. Luag hais tias hauv no muaj ib yam zoo. Kom peb nrhiav chaw zoo coj los teem tseg. Maj mam puv zim txwv peb muab cov hauv no qhib. Qhib cov hauv no mus txij twg mas lub teb chaws yuav ruaj mus txij ntawd. Paj Cai lawv tseem mus nrhiav chaw rau hauv nws txaj lawm, nws tseem nrhiav tsis tau tau chaw. Paj Cai tus txiv ntxawm Xauv Tswb pw haus yeeb ntawd, nws thiaj muab nws tus vuab thauj los nyom lub phij xab ntawd. Nws muab lij to kiag ib qho. Nws muab nyom nrov nphoov qhib plho lawm. Thiaj li tawm ib co kooj coob ya nrov ntwg mus puv nkaus tsev. Paj Cai thiaj nthe tawg ntho tias: "Cas! Leej twg yuav ua puas xwm li ntawd". Kaj tsij zoj zeeg sawv daws ntes cov kooj ntawd los kaw hauv no! Muaj ib hnub twg, cov kooj ntawd ya mus puv qhov twg, mas lub teb chaws yuav ruaj mus txij li ntawd! Sawv daws thiaj nrog Paj Cai ntes cov kooj rov los kaw hauv phij xab. Puv peb hnub, Paj Cai muab qhib saib. Ib tug twb tsis muaj li lawm! Paj Cai thiaj li quaj ib pluag tias: "Sawv daws xav ntaus lub teb chaws, ua cas siab yuav tsis ntev yuav phem ua luaj". Ua li no ces niag neeg pab tsis tau sawv daws ib txog hauj lwm tseem ceeb.


    TUS NTOO NCAU CUAJ TUS CEG

    Ces Paj Cai thiaj kom sawv daws mus khawb ib tug ntoo ncau cuaj tug ceg los txhos rau ntawm Paj Cai qhov rooj. Tus ntoo ntawd siab li peb tawm ru tsev. Ces nws koj nws cov thwj tim tuaj nrog nws sau ntawv. Thaum nws yuav mus cuag niag neeg mas nws mus saum tus ntsis ntoo ntawd mus lawm. Nws yuav rov los nws nqes saum tus ntoo los. Tas teb chaws sawv daws tuaj xyuas, sawv daws pom. Thaum ntaw sawv daws kuj tau ntseeg nws.

    NWS HLAWV XYAB NTAWV

    Tus txiv ntxawm thiaj li hais tias: "Nplog ua phem kawg nkaus rau peb Hmoob, muaj ib tug nom Nplog nyob rau lub Moos Vaij, ib tug nyob rau lub Moos Hwv; niaj hnub sau yus tsoom Hmoob mus ua nws qhev ua liaj noj. Ib tug toj xeem sau neeg mus pab nws ua liaj ua teb, ib leeg ua tsib hnub". Peb sawv daws ntxeev siab, koj ua ib tug koj, koj los pab tau peb sawv daws lawm; mas peb sawv daws sawv los mus txum tub teb chaws. Paj Cai niaj hnub muab ib teg xyab, ntawv yaj khaum ceeb khaum ckoj los txi lub ntuj.

    Thaum nws yuav txi lub ntuj, nws sawv mus hu cov dab ntuj. Nws hais tias:

    "Thov txog lub ntuj lub teb,
    niam txiv faj tim txaim pem ceeb,
    lij lim txaim thoob theeb,
    nyem no koj sawv los txum vim tuam tshoj tim lwm tshoj theeb,
    tuam tswb tshoj lwm tswb peeb,
    nyem no koj sawv los txum vim nyob luaj a r og mus peb tshim tob;
    thov koj nqes los pab peb me tub me nyuam koj tau lub chaw nyob;
    niam txiv tuam tshoj tim lwm tshoj theeb, tuam tswb tshoj lwm tswb peeb.
    Zaum no koj sawv los txum vim, zaum luaj a r og mus peb tshim;
    thov rau ntawm lub ntuj nqes nroos los pab peb me tub me nyuam tau lub chaw ua lim".

    = txhais tias:

    Thov txog lub ntuj lub teb,
    niam txiv Huab tais Ntuj nyob pem ceeb tsheej
    Nyob txhua nrho lub ntuj
    Nyem no koj sawv los zaum vim luag tus Loj ntxeev siab tus yau sawv r og
    Tuam Tswb Tshoj( tus Loj ntxeev siab) lwm Tswb peeb ( me nyuam sawv ua r og)
    nyem no koj sawv los zaum vim nyob luaj a r og mus peb tshim tob;
    thov koj nqes los pab peb me tub me nyuam kom tau lub chaw nyob;
    niam txiv tuam tshoj lam lwm tshoj kub tus loj ntxeev siab tus yau sawv r og.
    Zaum no koj sawv los zaum vim, zaum luaj a r og mus peb tshim;
    thov rau ntawm lub ntuj nqes nroos los pab peb me tub me nyuam tau lub chaw ua lim".


    Rog Paj Cai 1918-1921 Laos_rqz_e13

    Muab Hmoob yuam qhe khaub ncaws liab qab thaij duab los khav kev Caij Tsuj rau lawm teb chaws.
    Hmoob tsis tau liab qab dua, txaj muag tsuav tuag xwb.



    Last edited by Maiv Tooj on 16th June 2011, 9:44 am; edited 5 times in total
    Maiv Tooj
    Maiv Tooj
    Tswv Cuab Hmong Catholique
    Tswv Cuab Hmong Catholique


    Messages : 5526
    Date d'inscription : 2009-08-18

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Re: Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Maiv Tooj 11th July 2010, 4:33 am




    SIB TUA THAWJ NPLUA

    Paj Cai mus fiv lub ntuj li ntawd tas, nws rov qab los. Nws tus txiv ntxawm siab kub heev. Paj Cai tias: "cia peb maj mam ua siab ntev ntev ua mus txog rau lub xyoo, mas lub ntuj yuav zoo li cas los thiaj paub". Tus txiv ntxawm hais tias: Mab sua phem tag npaum li no, ua ib tug Tswv Xeev, sawv daws muaj hauj lwm yuav mus cuag nws; niam mus zaum pua ceg lua rau; zaum zaum mob ceg tas nrho haj tseem cem yus tsaus muag nti thiab. Koj muaj hwj huam tas npaum ko, ces peb sawv daws sawv los ntaus lub teb chaws xwb ntag! Nyob teb chaws ntawd muaj ib tug Hmoob yog cov nom tswv Nplog tuaj tsa nws ua Toj Xeem. Tus Toj Xeem ntawd thiaj mus koom rau cov nom, rau tus Tswv Xeev nyob Moos Vaij. Cov Fab Kis thiaj li paub. Lawv tso tub rog Nyab Laj tuaj mus xyuas Paj Cai lawv. Thaum tuaj txog lawm, lawv yuav tsum sib tua. Lawv sib tua ib nplua li ntawd rov qab los txog.


    RAB TUAM PHOM

    Paj Cai thiaj mus cuag ib tug Hmoob hu ua Kaub Chav. Tus Hmoob ntawd txawj ntaus phom. Paj Cai koj Kaub Chav ntaus tau ib rab tuam phom. Muab cov xob, cov leej faj, cov thee coj los tuav ua tshuaj tua. Tua ib teg yog rau las tshuaj. Ib phom mas ntim tau peb caug tsib lub mas txwv tso rau hauv. Muaj ib tug Hmoob hu ua Lwv; Paj Cai muab nws los ua tus tua rab phom thaib tsav rab phom ntawd. Thaum yuav tua nws muab rab tuam phom khaum rau saum nws xub pwg. Tua ib teg mas rab phom ya mus ntsia av tob li ib tshim, mam mus rho rov qab los tua dua. Tua ib phom mas tuag nyog kaum peb plaub leeg li ntawd. Luag tej tsis mauj leej twg yuav tua taus, tsuas kawg yog tus Lwv xwb nws thiaj li tua tau rab phom ntawd. Lawv thiaj li tau ua rog tau ob xyoo.

    NTAUS MOOS THEEB MOOS HWV


    Xyoo peb, Paj Cai tso cov tub rog tuaj mus ntaus lub Moos Vaij, mus tua rau Npam Xem, rau Xoob Xas, raws tus dej Naj Xees nce toj nqes hav. Nws tseem tso tub rog mus ntaws rau Moos Hwv, uas puas rau Puab Yib teb yuav lawm Moos Theeb pem Nyab laj qaum teb. Lawv mus tua lub yeej loj ntawd, tub rog tawg tas khiav rov qab. Muaj plaub tug Fab Kis nyob huav; plaub tug Fab Kis ntawd khiav tawm lawm.. Lawv mus puav tau cov tub rog Nyab Laj nyob hauv lub yeej ntawd tab sis lawv tseem tsis tau mus hauv lub yeej. Lawv xav mus los luag kuj pheej tua tuaj. Lawv thiaj li tso tseg rov nce los mus rau Dawm Cua, rau toj siab, rau toj roob Tsov Zaum. Nyob ntawd, muaj ib hom txiv ntoo yog cov txiv puab tawm. Cov tub rog de cov txiv puab tawm coj mus tsoo rau hauv tus dej ntawd, cov tub rog Nyab Laj khawb qhov hauv av tuaj mus nqa tus dej ntawd los ua mov noj; cov tub rog Nyab Laj thiaj li mob plab, zawv plab noj tsis taus mov, tuag coob leej nyob hauv lub yeej ntawd lawm. Lawv thiaj ua ib siab dhia tawm hauv lub yeej los mus. Hnub ntawd yog Vaj Txoov Kav uas nws lub npe nom Paj Cai tis rau nws hu ua Vaj Tuam Thaij, nws cov tub rog thiaj li mus tua lub Moos Hwv ua luag tuag tas nrho.



    UA PHEM RAU COV POJ NIAM

    Tshuav cov poj niam khiav los hwm lawv pab ntawd. Cov poj niam Nplog khiav los hais tias: "Zaum no, peb thov los nyob hauv nej xub ntiag, peb los zwm rau nej, thov nej tsis txhob tua peb". Ces Vaj Tuam Thaij tso lus rau cov tub rog huv tib si kom lawv muab cov poj niam ntawd ua dev ua npua. Nws tso lus li ntawd, cov Hmoob ntawd muaj ib tug yog cov Hmoob Xyooj hu ua Teev, nws yog neeg siab phem kawg. Nws ua tej yam tim tsis taus lub ntuj. Nws muab cov poj niam los ua dev ua npua tas, nws muab riam los phais lawv thiab muab txoj nyhuv me nyuam lis coj los saib. Nws thiaj pom tias txoj nyhuv me nyuam mus txog hauv lawd, ncau ua ob ceg. Yog muaj me nyuam rau ces sab laug mas yog tub, muaj rau ces sab xis mas yog ntxhais. Lawv huab tau nyiaj txiag ntau ntau kawg. Thaum lawv yuav rov los, Vaj Tuam Thaij txwv tsis pub leej twg tham tej ntawd rau Paj Cai paub.

    RAB NTAJ RAUG PAJ CAI XUB PWG

    Txhia niaj txhia zaus sawv daws yuav mus ua tsov ua rog, mas Paj Cai xub maub ib tug chij tsa rau saum ntuj. Nws mus teev ntuj tas ces nws muab nws rab raim ntaj ntev muaj ib mev rau nws tus thawj tub rog txiav peb raig rau ntawm nws ib sab xub pwg tsis to li. Lawv ua rog tau peb xyoos, tsis muaj ib tug tuag ib tug to ib qho li, ua txog twg yeej los zoo txog twg, ua txog twg yeej txog ntawd. Txiv thaum lawv mus ua phem rau cov poj niam ua nyob rau Moos Hwv rov qab los txog. Tom qab no, Paf Kis ho tuaj peb ceg tuaj mus ntaus lawv. Tuaj ib ceg Moos Hwv tuaj, tuaj ib ceg Npas Xem Xoob Xas tuaj, tuaj ib ceg Moos Vaij tuaj. Sawv daws tuaj mus nto rau pem lub tuam roob loj lawd; lawv thiaj muab cov hom coj los tshuab sib hu cov tub rog. Ces Paj Cai cov tub rog thiaj xa xov los rau tom qab tias tsov rog loj tas nrho tuaj lawm, saib nej cov nom tswv yuav hais li cas? Paj Cai muab tus chij coj los txi zoj lub ntuj lub teb, nes mus thov lub ntuj tias: "Thov txog niam txiv lub ntuj lub teb, niam txiv faj tim Huab Tais, tuam tshoj tim lwm tshoj theeb, tuam tswb tshoj lwm tswb peeb, zaum no niam txiv Huab Tais sawv los txum vim nyob luaj av rog mus peb tshim tob, zaum no niam txiv Huab Tais sawv los txum vim, thov nej sawv los pab me tub me nyuam tau lub chaw nyob. Zaum no niam, niam txiv tuam tshoj tim lwm tshoj theeb, tuam tswb tshoj lwm tswb peeb, sawv los txum vim rog luag av mus peb tshim, zaum no thov koj sawv los pab peb me tub me nyuam tau lub chaw ua lim". Ces Paj Cai muab tus chij txhos ntso, nws mus fiv lub ntuj tas nrho. Nws thiaj rho hlo nws rab ntaj cev rau Nkaj Suav cov Hmoob Yaj. Nkaj Suav thiaj rho hlo rab ntaj ntawd xa tib ntag rau Paj Cai ib sab xub pwg. Ua ciav ntshav si lawd! Paj Cai thiaj li quaj dhev hais tias: "Nej cov neeg no, nej mus ua tsov ua rog, nej ua puas xwm poob ntsej muag rau lub ntuj lub teb lawm, nyem no txaj muag rau lub ntuj lub teb dhau. Saib yog leej twg tau ua txhaum zoo li cas lawd! Kom nws cial li los hais rau ntawm lub thaj teev ntuj no. Seb leej twg puas yuav los lees txim". Ces Lauj Tuam Thaij thiaj hais tias: "Aub! Hais rau niam txiv tus loj, yog zaum mus ntaus Moos Hw, hais rau koj tau paub. Hais rau niam txiv tus loj. Ua tau los yog koj foom ib lo lus tias tau, mas sawv saws thiaj ua tau. Koj hais tias heev, sawv d aws thiaj li heev,koj hais tias tsis zoo ces sawv daws kuj tau qhov tsis zoo tiag. Mas yog vim zaum ntawd Vam Tuam Thaij tso lus rau cov tub rog muab cov poj nima Nplog los ua dev ua npua. Muaj plaub yig Hmoob nrog cov Nplog ntawd nyob ua ke, mas cov tub rog tseem muab cov poj niam Hmoob los ua dev ua npua thiab. Ua phem rau tas, lawv tseem muab tua, muab riab lis txoj nyhuv me nyuam los saib, zoo li cas mas lawv paub tas huv tib si. Hais rau koj, koj hais tias sawv daws ho thaiv lub ntuj lub teb mus los sawv daws ho ua; koj hais tias tsis tau lawm, los sawv daws tsum tso tseg.

    TSIS KAM HWM LUAG

    Ces Paj Cai thiaj cem cem Vaj Tuaj Thaij tias: Neeg siab phem siab tsis zoo. Ua mus tsis tim lub ntuj lub teb, mas yuav tsis tau lub ntuj los ntoo, tsis tau lub teb los tsuj. Kav tsij zoj zeeg kwv phom sai sai mus hwm Fab Kis niam no xwb. Nej sawv daws sau tej raim tej phom ntawd nqa mus rau Xyooj Tuab Xeeb. Kav tsij zoj zeeg mus koom Fab Kis luag thiaj hlub. Tsis txhob mus tua luag lawm yav tom ntej". Vaj Tuam Thaij hais tias: "Mus tua, txog txij tsis yeej tiag txaus khiav mam khiav, txaus mus hwm los mam mus hwm. Nyuam qhuav ua li no xwb twb tsis tau mus tua luag ib nplua. Yav tas los lawm tshav twg los yus yeej xwb. Kuv niaj hnub kwv tus chij ntawd, muas txwv tuaj raug kuv pob ntseg, hauv siab, pob muag o tas kuv twb tsis to ib qho qhov twg. Tsis ntshai! Cia thov nws, nws tsis txhob rawm ua li ntawd sai, cia nyob txij ntawm kuv tib tug kuv pob tas nrho ntsug rog ntawd, kuv ua tus thaiv tas nrho mus. Thaum kuv tsis yeej lawm nws mam li tso lus rau nws cov thawj sawv daws yuav khiav los mam li khiav". Paj Cai hais tias: "Tsis ntshai! Koj cov peeb thiab koj, nej yeej meem mus, peb txhiab tus tub rog no koj yeej meem coj kom tas mus. Tas sis kuv cov thwj tim thiab cov xov thawj mas kuv kom lawv kav tsij zoj zeeg nqa tej riam phom mus rau Xyooj Tuam Xeeb, mas Xyooj Tuam Xeeb nqes mus hnub no lawm. Txog caij yeej los yeej hnub no, swb los swb hnub no, tsis muaj ib yam dab tsi yuav los mus ntxiv lawm yav tom ntej". Paj Cai hais li ntawd tas, nws thiaj li sau nra khiav lawm. Nws tso lus rau cov thwj tim kom lawv kav tsij nqa tej raim phom mus, vim lawv txeeb tau cov phom ntau ntau heev lawm; ces sawv daws thiaj kwv cov phom mus hais rau Xyooj Tuam Xeeb.

    RAUG LUAG TUA

    Vaj Tuam Thaij thiaj li coj cov tub rog mus tua. Mus txog, lawv muab rab tuam phom tua ib phom, tuag kiag plaub tug Nyab Laj rau ntawm chaw. Nyab Laj tua ib phom tuaj, raug Lwv ua Lwv tuag kiag lawm. Ces Vaj Tuam Thaij muab tus chij coj los tsa zoj, nws hle tsho liab qab ploog hu ntuj hu teb laws. Nrov ib phom tuaj raug Vaj Tuam Thaij tuag kiag lawm thaib. Muaj ib tug hu ua Nkais Xaiv, yog cov Hmoob Thoj, nws thiaj sawv tsees los nthos nkaus tus chij hu ntuj tib laws, nws txhib tsoom peeb. Cov peeb sawv daws thiaj nqa phom tua. Tua zaum ob tuaj lawv tuag kiag plaub leeg rau ntawm chaw ntag. Sib tua me ntsis lawv tuag txog kaum plaub leeg, ces sawv daws thiaj sib tw khiav tawg los mus. Lawv khiav raws ib lub roob nqeeb, muas txwv tuaj tshav raug tus twg nws kuj cia li vau hlo li lawm. Mas sawv daws nyias thiaj khiav nyias tawg rov los nyiag coj poj niam me nyuam huv tib si sib pus khiav mus rau hav zoov.

    MUS HWM FAB KIS

    Ces Xyooj Tuam Xeeb thiaj li coj tas nrho ib tsoom xov thawj, ib tsoom thwj tim mus hwm Fab Kis. Fab Kis thiaj hais tias: Nej swb lawm, nej khiav lawm, nej thiaj rov los hw peb los sawv daws rov qab sib ua kwv ua tij sib haum xeeb nyob, tab sis mas kom tus Paj Cai ntawd tuaj cuag peb tso. Yog nws tsis tuaj mas peb kuj tsis zoo siab thaib. Yog nws tuaj mas sawv daws thiaj li yuav zoo siab.

    SAWV DAWS CHEEM PAJ CAI

    Xyooj Tuam Xeeb rov los hais rau Paj Cai. Paj Cai hais tias: "Mus xub xub. Ciaj los cia mus ciaj ntawm luag xub ntiag. Tuag los kuj mus tuag ntawm luag xub ntiag. Ua ib zaug li no poob lub ntsij lub muag, vim neeg siab tsis ncaj ua tau li no lawm, mas yuav tsum mus hwm luag. Mus nqa tes ua ntaj teg hawm luag thiaj li haum txoj kev txoj cai. Luag swb yus lawm los luag kuj yuav nqa tes ua ntaj teg tuaj hawm yus ib yam. Yus swb luag yus kuj yuav nqa tes ua ntaj teg mus hawm luag thiaj yog". Ces nws poj niam thiab Xauv Tswb nkawd tsis kheev, tsis pub mus li. Sawv daws nthos Paj Cai tes cuag dab tsi. Lawv muab nws xa mus nyob rau tim ib daig teb puag tim plawv hav zoov.

    TUS TUAJ NTUAS PAJ CAI

    Nyem no lub teb chaws twb tus lawm, sawv daws twb mus hwm Fab Kis tas lawm. Nyob nyob thiaj li muaj ib tug neeg tuaj. Luag hais tias tuaj pog pem ub tuaj. Tus neeg ntawd thiaj li tuaj ntuas Paj Cai thiab ntuas teb chaws sawv daws tias: "Nej yuav mus ruam ua luaj dab tsi? Nej yuav mus ua tsov ua rog ua dab tsi! Luag ua no luag muaj ib lub hauv paus xa riam xa phom tuaj rau luag, luag thiaj tuav tau lub teb chaws. Nej yuav mus ua dab tsi? Nej ua tas lawm, tsis tau nqaij tau mov noj, nej ua tas nej yeej tsis muaj ib lub zog qhov twg tuaj lawm. Thaum ub, niag neeg sawv daws lub keeb lub puam, luag tsuas npaj ntuas lub teb lub chaw xwb, luag tsis npaj ua tsov ua rog".

    PAJ CAI TUAG

    Ces Paj Cai thiaj mus nyob hauv daim teb ntawd. Muaj ib hnub, nws xa lus rov los rau nws tus yawm yij uas yog nws tus txiv ntxawm tus ntxhais mus yuav. Nws fi xov los tias: "Mus hais rau yawm yij Knaj Suav, ib sim kwv tij nus vauv sib hlub kawg nkaus, kom nws tuaj nrog kuv pw ib hmos. Tshuav plaub hnub thiab luag yuav tso neeg tuaj muab kuv tua". Ces tus yawm yij Nkaj Suav thiaj mus nrog Paj Cai po ib hmos tim teb. Tua ib tug qaib sam noj. Nws noj tas, nws ua Paj Cai tsaug, nws yuav rov qab. Paj Cai hais tias: "Yawm yij, koj mus, koj mloog xov, zaum no tshuav peb hnub xwb luag yuav muab kuv tua. Yog kuv tsis tuag ib zaug mas yeej tsis tsheej li. Npaum twg los yuav tsum cia kuv tuag ib zaug mas thiaj li tas. Tsis tuag mas tsis tas li. Cia kuv tuag mus ntxuav lub txim txhaum mas thiaj li zoo. Ntiaj teb tib neeg phem tas nrho, txaj muag rau lub ntuj lub teb kawg nkaus lawm". Ces tus yawm yij rov qab los tsev lawm. Nws thiaj li hais rau nws poj niam tias: "Koj naid, koj rov qab mus tsev, koj mus cub koj txaum cawv. Koj cub tsuag tsuag tau, koj muab ob tug lau qaib sam tua hau siav siav. Tag kis, yog koj cub tau ntxov mas koj tuaj kom txog kuv, koj cub tau lig ces koj tsis txhob tuaj. Nab kis koj mam sawv ntxov ntxov tuaj. Yog koj tuaj tsis tau txog kuv, tuaj txog ib tog kev hos koj pom nag xob nag cua nroo ntws, ntuj tsaus nti, mas yog lawv twb muab kuv tua lawm. Koj tsis txhob nqa tuaj. Tuaj los kuv tsis tau noj lawm. Koj rov mus hais rau cov txiv ntxawm thiab cov kwv tij kom lawv tuaj kwv kuv mus. Lawv tua kuv tuag mas lawv txiav kuv lub taub hau lawm. Nej muab kuv lub cev kwv coj mus tso rau pem qaum tsev. Nej txhob rawm muab kuv los. Nej muab tso tseg rau pe ib hmos. Mas nej tsis txhob tuaj quaj tuaj nyiav kuv li. Kuv tsis nyiam kiag li. Hmo ntawed, nej saib yuav muaj ib tug tsiaj qus los knawb ib lub qhov, khawb qhov twg mas nej muab kuv faus rau qhov ntawd". Ces Paj Cai poj niam thiaj rov qab los mus tsev. Los mus cub nws txaum cawv lawm. Nws cub tas twb tsaus ntuj lawm. Hmo ntawd nws phov phov ib tag hmo, tua qaib coj los hau siav siav cia. Tag kis nws tsaug tsaug zog. Nws tsim dheev los ces hnub twb yuav tawm. Nws sawv tsees los ua mov tsuag tsuag rau rov me nyuam noj tas. Nws ris hlo kawm mus txog ib tog kev, ua ciav ntuj tsaus ntais, nag xob nag cua nroo ntws. Ces nes cia li tig hlo rov qab. Nws khiav khiav rov los hais rau tus txiv ntxawm Xauv Tswb thiab cov kwv tij tias: "Nws tau hais zoo li no rau kuv, mas kuv xav xyov puas yuav muaj raws li nws hais los tsis muaj. Tab sis nej sawv daws lam nrog kuv mus xyuas". Ces cov kwv tij sawv daws thiaj nrog Paj Cai poj niam mus txog tom teb. Ua ciav lawv twb muab Paj Cai tua tuag lawm tiag. Lawv coj Paj Cai mus sawv ntsug rau ntawm tog tsev. Muaj ib ya cav khaum txij ntua caj dab. Nws mus ib nkaus rau ntawd. Lawv muab nws lub caj dab txiav tu nrho rau ntawm yav cav. Cov tuaj tua Paj Cai ntawd muaj tsib leeg. Muaj plaub tug yog Mab Daum, ib tug yog Hmoob. Tus Hmoob ntawd lub npe hu ua Qhua Kuam. Lawv txiav kiag Paj Cai lub taub hau tu nrho. Lawv muab nws lub taub hau ntim rau hauv ib lub hnab Mab Daum ris mus lawm.


    FAUS PAJ CAI YAV CEV

    Paj Cai cov kwv tij thiaj tuaj kwv Paj Cai yav cev mus txog pem tsev, lawv coj mus tso rau ntawm thaj chaw uas nws muaj lus hais tseg rau lawv. Hmo ntawd, muaj ib tug tsov thiab ib tug kauv los sib tw quaj tas ib hmos. Tas kis cov kwv tij mus xyuas, tus tsov khawb tog taub hau, tus kauv khawb tog ko taw. Tus tsov khawb tob li ib tshim ntawm tog taub hau. Lawv thiaj li muab Paj Cai lub ces tu zam thiab muab coj mus faus rau qhov chaw ntawd.

    PAJ CAI LUB TAUB HAU

    Hos cov tub rog tuaj tua Paj Cai, lawv coj Paj Cai lub taub hau mus txog rau ntawm tus dej Naj Mav. Tus de Naj Mav ntawd ntws rov dua Nyal Laj teb dua Haj Nuaij lawm. Tus dej ntawd qhov chaw lawv mus hla txij hauv caug xwb. Tab sis los kob nag xob nag cua ua lawv tua Paj Cai ntawd; mas tus dej cia li siab dua taub hau lawm. Lawv mus txog ntawd, lawv hla tsis taus. Cov Mab Daum mus txiav tas nrho ib tsob xyoob Puj Tswm coj los ua phuaj txwv. Lawv muab Paj Cai lub taub hau ua ntim rau hauv lub hnab thoob puab mus khi nkaus rau ntawm ntug phuaj txwv. Lawv nquam lub phuaj mus txog ntua rau ib nrab deg, lub thoob puab cia li plam plaws poob nthav dua hauv dej lawm. Pab tub rog ntawd lawv nrhiav tau peb hnub thiaj li pom lub hnab thoob puab ua ntim Paj Cai lub taub hau khuam rau saum ib tug ntoo. Lawv muab coj los thau saib ua ciav tsis yog Paj Cai lub taub hau lawm. Paj Cai lub taub hauv mas yog ib tug neeg muaj tsim zoo nraug ntxiag. Hos tus Hmoob nrog pab Mab Daum ntawd tuaj nws lub plhu tuaj tuaj plaub, paig txig tuaj hwj txwv. Ua ciav muab lub taub hau ntawd coj los saib no zoo li tus Hmoob ua nrog cov tug rog ntawd mus lub. Tus Hmoob ntawm hu ua Qhua Kuam. Qhua Kuam lub taub hau zoo nkaus li lub hauv hnab lawm ntag. Lawm lam nqa lub taub hau ntawd mus txog rau Moos Vaij, coj los cob rau rau cov Fabkis. Fabkis thiaj muab coj los thuav saib. Lawv hu tus Fabkis uas thaum ub nws tau pom dua Paj Cai lawm tuaj xyuas, tus Fabkis ntawd hais tias: "Tsis yog Paj Cai lub taub hau ib zaug". Lawv ntiav cov tub rog mus tua Paj Cai ntawd ib tug tsib puas kis txiaj laus. Ces lawv hais tias: "Yog pab ntawd xav yuav nyiaj, lawv lam mus tua ib tug neeg nyob sab nraud coj los dag nyiaj yuav xwb. Tsis yog Paj Cai lub taub hau ib zaug". Lawv twv ntuj twv teb tias: "Yog Paj Cai lub taub hau tiag tiag". Lawv tau Paj Cai rab yaj phom los ua tim khawv thiab. Rab phom ntawd ib nyem xwb mas nrov tsib teg. Rab phom ntawd nrov kaum tsib teg. Lawv tau rab phom ntawd mus ua tim khawv rau Fabkis. Fabkis thiaj li ntseeg me me. Rab phom ntawd yog Paj Cai rab lawm tiag. Thiab twb sau Paj Cai lub npe rau ntawm lub txhab khaum hlau. Lawv muab saib yog Paj Cai lub npe tiag. Lawv thiaj li ntseeg me ntsis. Ces Fabkis hais tias: "Ua li mas peb muab nej ib leeg ob puas kis txiaj laus tso; maj mam hnub puav peb tshuaj xwm tias Paj Cai tuag lawm tiag, mas peb mam hu nej rov qab tuaj nqa nyiaj dua". Ces cov tub rog ntawd thiaj rov qab los mus tsev lawm. Lawv rov los txog rau tom Npab Nas yuav nce mus rau Mab teb Phwv Vam. Ua ciav lawv mus mus kev hos Qhua Kuam cia li vau nrov khuav rau ntawm qab ke. Muaj ob tug Hmoob nrog pab ntawd ua ke thiab. Qhua Kuam va nrov khuav, Mab Daum muab tsa tau los na has twb tsis pom Qhua Kuam lub taub hau lawm. Qhua Kuam lub taub hau twb txiav puab ntxov lawm. Ntshav twb qhuav tag, nyaij twb dub tag. Lawv thiaj los hais rau zej tsoom kwv tij kom mus muab Qhua Kuam lub cev coj mus faus. Cov kwv tij thiaj sab laj tias yuav hais pab Mab Daum ntawd. Ib txhia ho hias tias: "Luag tej yog Mab Sua. Tus ntawd yog Hmoob. Nws ho ntxeev siab rov los tua nws tus Vaj mas ntshai tsam yog ntuj nplua lawm". Twb muaj ob tug Hmoob nrog ua ke thiab, ces thiaj tso rooj plaub ntawd tseg lawm lawv thiaj tsis hais. Tas Paj Cai lub neej rau ntawd. Lawv muab lub taub hau uas hais tias yog Paj Cai lub coj mus faus rau tom hau Moos Vaij, uas tus dej Vwb Cab ntws los mus. Nyob ntawd muaj ib lub pov roob, muaj ib lub vav hauj sam, ces lawv com mus faus tseg rau saud. Paj Cai ntsuj rog thiaj li tas li no.


    Rog Paj Cai 1918-1921 Post-348-1222540181_thumb
    Maiv Tooj
    Maiv Tooj
    Tswv Cuab Hmong Catholique
    Tswv Cuab Hmong Catholique


    Messages : 5526
    Date d'inscription : 2009-08-18

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Re: Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Maiv Tooj 11th July 2010, 4:37 am

    NKAUJ MIM SAWV UA NIAM TOJ

    Thaum lub caij Paj Cai sam sim ua tsov ua rog txog tog, muaj ib tug hluas nkauj nws lub npe hu ua Nkauj Mim. Tus ntxhais ntawd xwb txawj ntawv dua Paj Cai cov thwj tim sawv daws. Tus ntxhais ntawd sawv los ua niam toj. Nws sawv los thaiv tsov thaiv rog. Yog lawv muaj ib nthwv rog tuaj ces roob twg tuaj, hu txog tus Nkauj Mim ntawd, nws muab kiag ib dag ntaub maj coj los xaws kiab ua ib tug chij. Nws tuav rawv daim ntaub maj ntawd. Nws tab meeg mus nyob rau Nyab Laj tua. Fabkis kuj tua, nws tuav rawv nws daim sev, nws ntxuaj. Nws tig xub ntiag rau sab twg mas sab ntawd yeejkawg tawg rov qab xwb. Muaj ib zaug, cov Fabkis thiab Nyab Laj lawv tuaj peb ceg tuaj. Lawv nce ces roob Naj Xees tuaj. Tuaj pem Nyab Laj teb tuaj. Nkauj Mim tau coj cov tub rog tuaj mus tiv. Lawv mus tiv Fabkis tawg tag rov qab, tso cov phij xab nyiaj pov tseg. Tas huv si muaj 64 lub phij xab. Lub sij hawm ntawd Fabkis kom Phub Thawj kwv xwb. Ces thaum ua rog lawd ces Phub Thawj muab tso pov tseg ces lawv thiaj li mus txeeb tau. Kuj tau tej riam phom qhov txhia chaw txhua nrho. Tsis ntev Fabkis thiaj li tuaj ib ceg Moos Vaij tuaj, tuaj txog rau tus dej Naj Npoob, nce sab toj tim no ntxhab hauj sim. Nkauj Mim quab tas ib tsoom Mab Daum thiab Hmoob sawv daws fris pob zeb mus ua txaj zeb rau pem ntav toj. Tos thaum Nyab Laj thiab Fabkis pib nce lub taw roob ntawd txhij vog, Nkauj Mim txo cov txaj zeb ntawd ntog los mus, cov Nyab Laj tuag tas nrho ib puas rau caum plaub leeg rau plas toj ntawd. Nyab Laj thiab Fabkis thiaj tawg rov qab dua Moos Vaij tas lawm. Tom qab no tus Nkauj Mim ntawd nws tawm los ua nws lub neej. Tas Paj Cai sim neej lawm tshuav Nkauj Mim, cov nom tswv pheej nrhiav nws ntes rau ub rau no. Tom qab no Fabkis thiaj kom ob tug Hmoob thiab kaum ob tug Nyab Laj tuaj mus nrhiav Nkauj Mim. Ob tug Hmoob thiaj tuaj ntxias muab tau Nkauj Mim. Lawv tua nws rau phom, nws haj tseem mus nws kev. Lawv coj nws mus txog nraum tus dej Naj Zuam, lawv muab nws tua rau ntawd. Lawv muab nws tua tua ob sab nplooj pus lwj tas nws tseem tsis tuag. Kov kov, cov Nyab Laj thiaj mus txiav ntoo coj los hliav muab npub nram qhov quav tuaj ces Nkauj Mim thiaj li tuag lawm. Thaum Nkauj Mim yuav tuag, ob tug Hmoob nyob ntawd thiaj kawm tau Nkauj Mim cov lus hais tias:

    "Thov rau ntawm lub ntuj lub teb. Niam txiv tuam tshoj tim lwm tshoj theeb. Tuam tswb tshoj lwm tswb peeb. Hu txog tshoj Coos Civ Naj Coos Cas. Hu txog pu saub Siv Yis. Nkauj Ntsuab nraug Nab tsheej koob pov. Thov tswv ntuj tsev teb. Nej sawv daws tuaj txais kuv txoj sia. Zaum no kuv yuav raws Paj Cai qab los mus. Nej qhib rooj ntug rau kuv los mus. Nej yuav tswm txais kuv txoj sia no".

    Ces Nkauj Mim thiaj tu siav nrho thaum ntawd lawm. Lawv thiaj li kawm tau Knauj Mim cov lus los hais rau yav tom qab no ntiaj teb neeg paub. Mas zej tsoom Hmoob thiaj khaws tau Nkauj Mim cov lus ntawd los hais.






    NIAM PAJ CAI CEEV TSAB NTAWV TOOJ

    Thaum tshuav tsis ntev Paj Cai yuav Tuag, nws muaj ib lo lus hais tseg rau nws poj niam zii li no: "Koj naid, zaum no niam txiv Faj Tim Txaim pem ceeb muab tau ib daig ntawv tooj rau kuv. Koj ceev kuv daim ntawv ntawd tseg. Muaj ib nrab hauv mas sau npe ntawv thoob tas lawm. Tshauv ib tog tsis tau muaj npe ntawv. Kuv taug mus lawm, kuv mus puv peb caug tsis xyoos. Koj mam thauv kuv daim ntawv saib. Yog tsis los nag liab ces yuav los nag dawb li qub uas yav nram ntej niaj hnub los xwb. Ces ua li cas los muaj ib hnub twg peb Hmoob yuav muaj chaw vam meem hauv lub teb chaws xwb. Hos muaj ib hnub los nag, lub qa ntuj neeg no saib poob nag saum ntuj los yog nag liab nag ntshav xwb ces peb Hmoob no tsuas muaj yuav ua luag qhev luag pej xeem huab hwm mus ib sim li. Tsis paub yuav mauj chaw vam meej qhov twg los". Paj Cai hais cov lus no tseg rau niam Paj Cai. Nws poj niam thiaj ceev tsab ntawv thiab cov lus no tseg. Paj Cai tuag tau peb caug tsib xyyos lawm. Naim Paj Cai thiaj muab tsab ntawv tooj ntawd los thuav siab. Ua ciav npe ntawv puv tas nrho, tshuav li ib dos ntau ntawm ib ceg kaum xwb. Niam Paj Cai thiaj li zoo ziab twj ywm tias: Ntshai yuav muaj raus li kuv tus txiv cov lus tiag. Kuv tus txiv hais tias kom kuv nyob kuv tsis txhob quaj tsis txhob nyiav nws li. Nws mus nto 50 xyoo mas nws yuav rov los. Nws rov los txog, yog kuv tsis quaj tsis nyiav nws mas nws thiaj li cim tau kuv lub ntsej muag. Yog kuv quaj kuv nyiav nws lawm ces nws yuav cim tsis tau kuv


    NIAM PAJ CAI TSIV

    Thaum Paj Cai tseem nyob, nws hais tau ib lo lus zoo li no tseg thaib: "Nej nyob, kuv tuag mus tau kaum rau xyoo, mas yuav muaj niag neeg luag ua tau dav nom ya nruab ntug rau nej pom. Yav nram ntej tas lawd, tsis muaj ib tug ua tau dav nom ya nruab ntug li. Txij no mus lub ntiaj teb yuav vam meej zu zus, ces ntev mus luag yuav ua tau dav nom ya saum ntuj rau tib neeg pom". Niam Paj Cai xav twj ywm tias: "Yog vim li cas kuv tus txiv thiaj hais tau cov lus ntawd tseg rau kuv. Kuv nco ntsoov kuv tus txiv cov lus tseg tuaj nruab saib. Ua ciav xyoo 1962, nyob nyob txawm muaj ib lub dav hlau tuaj pem Suav Teb tuaj. Lub dab hlau ntawd tuaj tsaws ntua rau ntawm niam Paj Cai qhov rooj. Cev zoj tau ib daig ntaw rau niam Paj Cai. Niam Paj Cai muab saib zoj tas, nws cia li sau zoj nws tej cuab yeej cuab tam nces lub dav hlau ntawd ya plaws rov dua Suav Teb lawm. Xyov nws mus nyob rau lub teb chaws twg kuv tsis muaj leej twg paub li.

    NEEG LUB KEEB SAWV KAV TEB CHAWS

    Paj Cai tseem xa lus los rau cov tom qab kom lawv nco ntsoov tseg. Nws hais tias: "Peb Hmoob mas yog thaum ub Tswb Tshoj lawv sawv los tshoj theeb tshoj tim rau lub qab ntuj khwb leej tib neeg no. Sawv daws sawv los kav teb chaws. Mas luag hais tias nyem no tsis tau puv lub zim txwv. Peb rov pw kom puv kaum tsib tug nyuj zyoo tso, peb mam sawv los sib faib lub teb lub chaw rau sawv daws kav". Ces Tswb Tshoj thiaj li ntseeg sawv daws lus. Sawv daws thiaj tau los pw rau pem Ceeb Tsheej. Mab Sua, luag muab txiag ntoo coj los rau ncoo. Muab nqaj ntoos los teem caj dab. Tswb Tshoj ces Mab Sua siab tsis zoo. Luag muab nqaj hlau coj los teem caj dab. Pw puv taum tsib tug nyuj xyoo. Mab Sua li ces nqaj ntoos txiag ntoo lwj tag. Luag sawv los kav teb kav chaw lawm. Ho Tswb Tshoj ces pw puv kaum tsib tug nyuj xyoo los tsis sawv. Nqaj hlau txiag hlau tsis lwj, ces Tswb Tshoj tsis paub sawv li. Mas Tswb Tshoj tseem rov pw puv yim tus nyuj xyoo ntxiv thiab. Ces thiaj muaj ib xub nas tsuag los nyob rauhauv daim qab txiag pob zeb uas Tswb Tshoj rau ncoo. Ces dev vaug thiaj mus khawb xwb nas ntawd, khawb khawb tau xwb nas tawm plaws khiav, ces daim txiag zeb thiaj li xaub luav. Tswb Tshoj mam li tsim dheev. Nws sawv tsees los. Ua ciav Mab Sua luag twb sawv los kav teb chaws. Twb muab teb chaws noj tsuag tas. Tswb Tshoj thiaj li hais tias: "Lub ntuj lub teb, cas leej tib neeg siab yuav tsis zoo ua luaj! Nyem no Mab Sua muab teb chaws noj tsuag piam tseem tag. Tsis ntshai! Kuv tsis tu siab! Tsis ua cas! Teb chasw tsuag tas lawm los puam chawj thiab! Cia kuv muab cov nroj Paj Cai no mus tseb thoob plaws lub qab ntuj. Kuv cov nroj tuaj mus txij twg, muaj ib hnub kuv yuav tau kav mus txij li ntawd. Ces nyem no Hmoob thiaj tau cov nroj Paj Cai ntawd los hu thoob ntuj thoob teb.



    PAJ CAI COV PEEB TEJ RIS TSHO

    Hais txog Paj Cai lub neej mas kuv thov hais ib qho li no ntxiv thiab. Thaum lub caij Paj Cai tab tom ua rog ntawd, nws cov tub rog muaj txog ntawm 3000 mus rau 4000 leej. Hais txog tej ris tsho tub rog mas kuj tsis pom muaj tus xaws tus xa tuaj. Tab sis pheej pom nws faib ris tsho tsis tseg rau cov tub rog sawv daws. Cov ris tsho ntawd yog ib co ntaub ntsuab xiab ib yam li cov niaj hnub no luag hnav. Tab sis mas cov ntaub nyias dua me ntsis. Nws faib cov khaub ncaws ntawd rau nws cov tub rog sawv daws hnav. Cov khaub ncaws ntawd ntim nyob hauv tej lub phij xab ntawv. Ib lub muaj ib dab txhais thiab muaj li ob puag. Nws pheej rho cov phij xab ntawv ntawd los faib khaub ncaws rau sawv daws mas nws kom cov peeb mus khawb qhov av. Kom sawv daws kwv cov thawv ntawv ntawd mus faus qhov av tseg kom tsis txhob muaj neeg pom. Ua li mas tsis muaj leej twg paub tias tej ris tsho ntawd xyov yog leej twg pab tuaj rau nws.

    VIM MUAJ NEEG SIAB TSIS NCAJ

    Paj Cai lub neej tseem muaj ib yam xwm zoo li no txawv thiab. Tos teb chaws sawv daws ho ntseeg txog nws los, sawv daws kub siab sawv los pab nws los vim nyob rau lub teb chaws Moos Vaij rov pem hau Moos, muaj ib lub roob loj tas nrho. Cov nom tswv niaj hnub hu ua Coos Cis Coos Cas. Nyob saum lub roob ntawd muaj ob lub pas zaj. Muaj ib lub nyob rov tom roob nqeeb lawm. Muaj ib lub nyob ntua rau hauv niag nras zoov. Niag tiaj zoov siab siab li. Niag hav zoov nuj xiab tsaus nti. Yeej pos huab tas niaj tas hnub tas xyoo, huab tsis tshem li. Nyob rau ntawm tej ntav toj Hmoob ua teb yeeb thoob tas. Paj Cai txawm kom tas ib tsoom pej xeem mus luaj lub tiaj zoov ntawd. Nyob saum lub roob ntawd muaj ib qho chaw tiaj dav rhawv. Lawv txawm mus ua tsev rau. Paj Cai thiaj hu tas nro ib tsoom kev txej laus. Ib tseeom pej xeem huab hwm kom sawv daws mus nyob saum lub roob ntawd huv tib si. Paj Cai muaj ib lub tshuab taws xob (electric). Nws muab qhib. Nws ua tau ib co duab rau sawv daws pom. Muaj ib lub qhov rooj tsua muaj ib co tub rog mas tawm txhaws daws hauv los. Kwv raim kwv phom. Ris nra dai nrwb nrees tawm hauv lub qhov rooj tsua ntawd tuaj mus zaum puv tas ib tiaj. Muaj ib txhia tawm tuaj zaum pawg lug nyias thuav nyias mov noj zom zaws. Paj Cai has rau ib tsoom neeg sawv daws tias: "Ssawv daws ua txoj cai ua ncaj ncaj. Tuav lub teb lub chaw tuav zoo kom tsis txhob poob rau Mab Sua tes. Peb ua mus puv peb xyoos, xyoo plaub cov ntawd los tom qab los tu lub teb chaws. Peb yog cov ua ntej. Muaj cov ntawd tswj lub teb chaws lawv peb qab. Mas lub teb cahws fim yuav thaj yeeb mus". Tas sawv daws pom qhov ntawd, ces sawv daws thiaj kub siab thiaj xav tias ntshai muaj ib tug Tswv Ntuj yuav nqes los pab sawv daws tiag. Pom tej ntawd tas ces sawv daws thiaj ua ntuj ua teb kom Paj Cai sawv los tuav lub teb chaw. Tab sis, leej tib neeg tus ncaj kuj ncaj tis tas, tus nkhaus kuj nkhaus tsis tas. Kov kov sawv daws thiaj li ua lub teb chaws poob mus li no.

    Rog Paj Cai los xaus li no xwb



    ****************************************************************************************

    Rog Hmoob thiab Fabkis sib tua, raws li Phas Nyas Tub Npis tham:



    Hmoob Thiab Fakis Sib Tua:

    Lub xyoo 1895, cov nom tswv Fakis nce kiag tag nrho ob yam se siab heev. Cov pej xeem Hmoob them tsis tau ces lawv txawm tawv tsis them se ntag. Tag nrho cov Kiabtoom Hmoob sab tim Looj Hej yuav cov pej xeem siab es sib yaum tuaj ib tog tsis sau cov pej xeem se. Cov nom tswv Fakis tsis txaus siab kiag. Lawv tso kiag ib co tub rog muab tej phom riam tuaj tua cov Kiabtoom Hmoob yuam lawv yaum cov pej xeem them se. Raws li tus Komixes Fakis pem lub tsheej Xeevkhuam hais rau kuv lub xyoo 1943 ces nplua rog loj nyob ze rau ntawm lub zos Khamanee, Looj Hej. Luag hais tias:

    "Thaum ntawd, tus nom tub rog Fakis zaj tswv yim ces yog coj nws pab tub rog nce mus tua cov Mi-os pem cov zos Mi-os. Nws mus ntsib cov Mi-os tuaj tos nws kev ntawm ncauj ke ces thiaj muaj sib tua loj. Cov Mi-os thiab cov Fakis sib tua heev tau ntau hnub ntau hmo los tsis muaj pab twg swb thiab pab twg yeej. Cov Mi-os tsis thim ib taws li cas ces cov Fakis kuj dhau tsis tau mus thiab. Tus nom tub rog Fakis ceeb tias ua cas cov Mi-os muaj tej phom suab xwb los cov Mi-os niam sib zog tua cov Fakis tag npaud es tsis ntshai cov Fakis tej niam phom 3 teg kiag li. Nws pom tias yog cia siv nws pab tub rog xwb mas yuav tsis yeej sai. Ces, nws xa ib tsab xov rov qab mus rau pem lub tsheej kom tej hlub pab xa ib pab tub rog nrog rau ob peb rab tuam phom tuaj pab nws ntxiv. Tsuas yog, thaum cov nom tswv Fakis pem lub tsheej Xeekhuam los sib tham sib sab laj ces lawv pom tias tus xwm txheej ntawd tsis mus raws li xav tseg cia thiab yog cia txoj kev sib tua loj tuaj dua ntawd ntxiv mas nram ntej yuav daws nyuaj heev. Ces, lawv tsis ua raws li lawv tus nom tub rog thov tuaj tiam sis lawv xa ib co lus mus rau nws kom nws ncua txoj kev sib tuaj tseg thiab kom nws coj nws cov tub rog thim mus nyob rau ntawm lub nras Xeekhas, Npanpas. Thooj txhij ntawd, lawv xa ob tug nom tswv Fakis nrog ib tug neeg txhais lus Nplog mus nrhiav cuag cov Kiabtoom Mi-os nqis mus nrog cov nom tswv Fakis thiab Nplog sib tham nram lub Toom nrhiav ib txoj kev haum xeeb los tsum tsov tsum rog. Cov Kiabtoom Mi-os los zoo siab tsum sib tua thiab ces nplua rog ntawd thiaj xaus mus."

    Kev Sib Tua Xaus:

    Lis Nom Lwm uas yog Kiabtoom Lis Nyiaj Vws Nookhiam ib tug tub tau hais ib zaug rau kuv tias:

    "Kuv txiv hais tias thaum cov Kiabtoom Hmoob puav leej pom zoo tso txoj kev sib tua tseg thiab kam nqis mus nrog cov nom tswv Fakis sib tham nyob rau nram lub tiaj nrhiav yuav txoj kev haum xeeb vim tias tog twg los tsis tau mauj ib co neeg tuag coob. Tsuas yog, sawv daws ntshai tsam yog cov nom tswv Fakis ib zaj tswv yim ntxias lawv xwb ces lawv tsis mus tag txhua leej txhia tus rau nram lub Toom. Lawv cia Muas Kiabtoom tib leeg mus tham ua sawv daws npe thiab ua sawv daws tug xwb. Lwm cov Kiabtoom cog ib co lus khov kho rau Muas Kiabtoom tias yog muaj ib yam xwm twg sawv tuaj mas lawv cov nyob tom qab yuav pab nws thiab nws tsev neeg tib si. Lawv hais ntxiv thiab tias yog Muas Kiabtoom ho mus tham tau ib co lus zoo los mas tag nrho cov Kiabtoom yuav zoo siab cia rau Muas Kiabtoom ua sawv daws tus coj lawm nram ntej.

    Cov nom tswv Fakis thiab Nplog pom Muas Kiabtoom nqis pem lub zos Hmoob los nrog lawv sib tham ces lawv kuj zoo siab kawg. Lub teb chaws rov qab tiaj tus tag lawm ces cov Fakis tsa Muaj Kiabtoom ua tus loj los saib xyuas tag nrho cov Kiabtoom Hmoob sab tim Looj Hej. Luag muab Muas Kiabtoom lub npe nom tswv hloov los hu ua Muas Tojxeem. Li no, nyob rau peb sab tim Looj Hej thiaj xub muaj ib tug Tojxeem Hmoob saib xyuas cov pej xeem Hmoob. Lwm cov Kiabtoom nyias xyuas nyias pab nyias pawg li qub tiam sis txij ntawd los ces lawv sawv daws ua kam zwm rau tus Tojxeem Hmoob Looj Hej tas tib si.


    Rog Paj Cai 1918-1921 Post-348-1222453622_thumb

    Khoom mam tuaj sau txog thaum Hmoob Sawv Rog Paj Cai nov tag, Fab Kis muab cai li cas rau Hmoob, yog Fab Kis sau tseg.


    Last edited by Maiv Tooj on 15th July 2010, 10:05 am; edited 1 time in total
    Npuagtub
    Npuagtub
    Tswv Cuab Hmong Catholique
    Tswv Cuab Hmong Catholique


    Messages : 1000
    Date d'inscription : 2009-08-16
    Age : 58
    Localisation : Fresno, California, USA.

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Re: Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Npuagtub 11th July 2010, 6:13 am

    Mt,

    Ua tsaug koj coj zaj Rog Paj Cai tuaj tso rau peb tau nyeem os nawv.
    Koj tso puas tau Paj Cai duab rau thiab os ? Ua tsaug.
    Maiv Tooj
    Maiv Tooj
    Tswv Cuab Hmong Catholique
    Tswv Cuab Hmong Catholique


    Messages : 5526
    Date d'inscription : 2009-08-18

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Re: Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Maiv Tooj 11th July 2010, 6:52 am



    XH. NPuag Tub,

    Kuv nrhiav tsis tau Paj Cai Vwj cov duab li, yog leej twg ho nrhiav tau no thoov coj tuaj rau peb tau khaws ua puav pheej tseg thiab. Ua tsaug.
    avatar
    hmongheroes


    Messages : 17
    Date d'inscription : 2010-04-20

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty PHOTOS PACAY VUE

    Post  hmongheroes 11th July 2010, 9:12 am

    bonjour,
    merci encore de nous avoir raconter ici la guerre de pacay vue dit la guerre du fou.
    Moi aussi j'ai essayé en vain de trouver des photos de Pacay pour pouvoir montrer aux hmongs comme la génération de mes parents pour qu'ils sachent et apprenent à quoi ressembler Pacay. Je pense sincèrement que les français ont surement des photos de Pacay puisqu'il était recherché et sa tête mise à prix par les autorités coloniales française. Le problème c'est de savoir si à l'époque de sa recherche et de sa comdamnation il se fait nommé par les français sous le nom de Pacay ou traiter comme étant un pirate.
    Avant Pacay , il parait qu'il existait d'autres Messies dont:
    un certain Sioung
    et Mi Chang Sioung.
    Est ce le Pacay Xiong que parlait certains hmong des USA?
    avis à tous: recherchons ensemble des photos sur Pacay !!!!
    heroeshmong
    avatar
    hmongheroes


    Messages : 17
    Date d'inscription : 2010-04-20

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty nkauj mim a t-elle existée? réalité ou légende?

    Post  hmongheroes 11th July 2010, 9:15 am

    Bonjour
    en tant que jeune je me suis toujours posé la question.
    Nkauj Mim la jeanne d'arc hmong a-t-elle réellement existée? Aucuns archives ne mentionnent son nom...
    Y a t-il des survivants ou descendants directes de Nkauj Mim? De quel clan est-elle?
    des photos?
    des reportages vidéos?
    Maiv Tooj
    Maiv Tooj
    Tswv Cuab Hmong Catholique
    Tswv Cuab Hmong Catholique


    Messages : 5526
    Date d'inscription : 2009-08-18

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Re: Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Maiv Tooj 11th July 2010, 9:33 am

    hmongheroes wrote:Bonjour
    en tant que jeune je me suis toujours posé la question.
    Nkauj Mim la jeanne d'arc hmong a-t-elle réellement existée? Aucuns archives ne mentionnent son nom...
    Y a t-il des survivants ou descendants directes de Nkauj Mim? De quel clan est-elle?
    des photos?
    des reportages vidéos?

    Hmongheroes,

    Kuv tsis paub tias Nkauj Mim yog xeem dab tsi, tab sis Nkauj Mim muaj tseeb tiag. Xyoo 2001, kuv mus Nplog teb, kuv mus txog Khaas Khaib, ze ntawm Fab Kis lub qub Yeej Tub Rog, lawv qhia cov chaw uas thaum Fab Kis tua phom tuaj es Nkauj Mim muab sev nplawm thiab thaiv muas twv rau peb. Lawv taw tes tias Fab Kis tuaj qhov twg tuaj, hmoob nyob qhoav twg, Nkauj Mim xuas sev ntxuaj muas txwv poob...Tsis raug cov peeb zeej.

    Yog koj xav nrhiav duab mas ntshe yuav tau nrhiav ntawm Père François-Marie Savina xwb ntshe thiaj yuav tau.
    Maiv Tooj
    Maiv Tooj
    Tswv Cuab Hmong Catholique
    Tswv Cuab Hmong Catholique


    Messages : 5526
    Date d'inscription : 2009-08-18

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Re: Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Maiv Tooj 23rd July 2010, 6:43 am

    Tsov Rog Hmoob & fab Kis 1918-1921 (Rog Paj Cai)


    Raws li Txiv Plig François-Marie Savina
    Tseem Hwv Fab Kis tus tub tshuaj xwm sau.

    Muab los ntawm tsav Xov Xwm Ncig Ntuj Sib Fi Txuj
    Tsab N°11-12/ 1989


    Txiv Plig François-Marie Savina yog Tseem Hwv Fab Kis ib tug tub coj xai thaum lub caij Rog Paj Cai, nws tau sau thiab ua tim khawv txog nthwv tsov rog zaum no rau Tseem Hwv Fab Kis khaws tseg rau COAM nyob Paris, Fab Kis teb.

    Txiv Plig François-Marie Savina yog thawj tug neeg uas sau keeb kwm hauv paus hauv ntsis ntawm Paj Cai sawv Saub ua Rog Tawm Tsam zaum nov. Nws yog ib tug Txiv Plig Missionnaire apostolique, tuaj txog Tonkin, Nyab Laj teb thaum 1901, uas nws muaj 25 xyoos. Thaum nws tuaj txog, nws tau mus ua hauj lwm nrog cov Hmoob nyob Lauj Kais, Nyab Laj teb thiab rau cov Hmoob Yunan, Suav teb txij 1906-1925. Yog Tseem Hwv Fab Kis xa nws mus Tshuaj Xwm ntawm cov Hmoob nyob Tonkin thiab Nplog teb kev Sawv Rog Paj Cai. Ntshe yog tib tug no nkaus xwb uas thiaj tau sau tau meej txog keeb kwm Hmoob Sawv Rog zaum no. Vim tsuas yog nws tib leeg nkaus ntawm cov neeg nyob laj fab txawj hais lus Hmoob rau Tiam 20 pib no.
    Hais ib nyuag qhov cim tom ntiag tug ua ntej yuav pib hais. Kuv thov sam hwm rau cov nyeem paub tias: kuv yuav tsis hais ib yam dab tsi txog cov kev sib ntaus sib tua hauv nthwv rog ntawd ( Rog Paj Cai).

    Tseem hwv kav teb chaws Xov Tshoj ( Indochine): Cob Tsib teb, Los Tsuas teb thiab Khab Meem teb, tau pub cai rau kuv soj ntsuam xyuas cov tsov rog Hmoob tau ob xyoos. Kuv thiaj yuav tsum sau ib tsab ntawv hais txog cov hauj lwm uas kuv tau ua rau Tseem Hwv paub. Cov hauj lwm hais no, kuv tsis muaj cai muab sau tawm rau hauv tsab ntawv no ( Nom Tswv ntawv npog zais teem tseg rau COAM).

    Qhov tseem ceeb uas xav nthuav rau ntiaj teb paub txog ntawm lub hauv paus hauv ntsis chiv keeb huam yuaj uas yog tim li cas Hmoob thiaj sawv rog, nws yuav zoo dua niaj hnub hais kev caij tsuj uas luag kom Hmoob hawm luag. Txhob piav txog cov hauj lwm uas cov nom tswv kav Los Tsuas Qaum teb tau ua, peb cia li piav ncag qha txog cov hauv paus hauv ntsis uas ua rau Hmoob tsis zoo siab. Cov lus piav no yuav tsis auv leej twg siab, hais li muaj xwb thiaj tsis tub qaug leej twg, zoo li luag taws tsau rau lwm tus pom kev yam tsis tau muab nws los ua tsau taws.

    Cov Hmoob yeej tau Sawv Rog civ fij civ tom los lawm, tsis hais nyob Tuam tshoj (Suav teb), Toos Kees ( Cob Tsib Qaum teb), Yuav hais ces yog lawv ib tug kab mob, ib tug qub cwj pwm, lawv ua rog zaum qab no yog lawv rov ua dua li qub xwb, yog tus kab mob qub rov huam tuaj. Yuav paub meej txog lub hauv paus hauv ntsis ntawm tus kab mob rov huam tuaj dua no, yov tau xub paub txog paus ntsis nram ntej ub lawv tau sawv rog.

    Peb muaj ib pawg neeg uas lawv twb tsis paub txog lawv lub neej, ib pawg neeg uas lub neej txawv luag tej pej kum neeg, lawv ntooj ib tug mob uas lawv twb tsis paub meej tias paus ntsis yog li cas.
    Yuav paub tus mob ua Hmoob pheej ntooj ntawd, yov tsum xyuas ( diagnostiquer) kom paub meej txopg lawv li “Liv Xwm (Histoire)”. Vim Hmoob Liv Xwm qhia rau peb tias: Hmoob tau Sawv Rog ntau zaud sib law sib liag, yuav luag hais tau tias “ Ua Rog tas mus li”. Xyuas ib zaug dhau ib zaug ntawm lawv Sawv Rog pom tau tias: Ntau zaus, zaum twg los yog cov qub koob xwm ua rau lawv Sawv Rog, nthwv rog twg los tim li qub, yog tib cov koob xwm qub.

    Yog kev tsis sib to taub, kev tsis txaus siab, kev raug luag lwm pawg thuam, kev sib ceg, kev raug plaub rau ntug, kev raug luag ntau; xam tag los ces yog kev caij tsuj, kev raug luag yuam them nuj se ntau dhau yam tsis raug cai thiab raug luag iab hiam tag puas tsav yam, suaj kaum hais tias pawg tib neeg no ib txwm raug luag lwm haiv neeg ob cag iab hiam thiab caij tsuj tas mus li.

    Rog Paj Cai 1918-1921 Zos_hm10

    Zos Hmoob Xeev Kham 1910


    Txhua zaud cov Hmoob Sawv Rog yog vim cov hauv paus hauv ntsis lus li hais no, tsis hais yav thaum ub los niaj hnub no, tsis hais nyob yav Qaum Cob Tsib teb ( Tonkin), los Tuam tshoj , yuav tsum rua qhov muag ntsia me ntsis ces paub lawm, tsis tas yuav mus deb thiaj yuav pom tej koob xwm uas lawv tsis txaus siab.

    Sawv daws paub meej tias:


    1- Cov liaj teb uas lawv ua noj ua haus, lawv tsis yog tus tswv.
    2- Lawv tsis muaj cai ua nom kav lawv thiab yuav tsum zwm rau lwm tus nom uas tsis yog Hmoob; lawv tsuas yog ib cov qhev, yog ib pawg tib neeg tsis muaj hau ( tsis muaj nom muaj tswv).
    Pawg neeg Hmoob niaj txis sawv ua rog vim lawv tsis muaj liaj ia ua lawv tug, tsis muaj teb chaws thiab tsis muaj tus thawj; hnub twg yog Hmoob hais tau tias: Daim teb no yog kuv li, lub teb chaws no yog kuv lub, tus nom no yog kuv tus, hnub ntawd Hmoob tsis muaj rog ntxiv lawm.

    Nyob rau nqe nram qab no, peb yuav rov xyuas dua qib lus hais tas los no thiab yuav tham txog Hmoo cov kev cai dab qhuas. Lwm yam koob xwm yuav tso tseg, yuav xub xyuas qhov Hmoob ua rog zaum tom qab no uas luag tis npe yuam kev tias: Rog Vwm. Zaum no yuav tau piav qho yam kom meej dua.

    Thaum lub 9 hli xyoo 1914, Txiv Plig pom tias nyob ze ntawm Lauj Kais, Nyab Laj Qaum teb, cov Hmoob pib muaj kev cov nyom thiab ntxhov ntau heev ntawm tsoom Hmoob thiab cov haiv neeg nyob tiaj nrag ; yam li cov Ncuav Dawb ( Puab Yib Dawb) thiab cov Giay, tab sis tsuas yog 4 xyoo tom qab lawv mam Sawv Rog tiag. Raws li cov ntawv teev tseg hauv Tseem Hwv mas lawv tis npe rau Nthwv rog nov hu ua Rog Vwm.

    Rog Paj Cai pib thaum lub 7 hli xyoo 1918 pem lub Xeev Lauj Kais, Nyab Laj teb los xaus rau lub 3 hlis ntuj xyoo 1921 rau lub Xeev Luam Phab Npas, Los Tsuas teb. Raws li kuv pom thaum xyoo 1914 uas kuv nrog tus puav Hmoob mus pem Lauj Kais mas Hmoob txoj kev chim zoo li cov hluav ncai kub kub uas yeej faus qhov tshauv los ntev lawm.

    Cov Hmoob nyob cov Xeev Lauj Kais, Yeej Npais, Soob Laj thiab Peeb Zeej Ciam Av Lais Cauj twb nroo ntau zaus rau kuv thaum 1915, 1916, 1917, qhov ntau tuaj ntawm thooj av teeb tug rog Laichau tuaj . Qhov no yog los ntawm lwm haiv neeg tsis muaj kev ncaj ncees rau Haiv Hmoob ces kuv thiaj pab saib xyuas rau. Thiaj ua rau kuv poob siab, kuv thiaj tau qhia rau cov nom tswv paub txog tej xwm txheej no.

    Thaum lub 2 hlis ntuj 1918, kuv tau ncaim cov Hmoob mus rau lub Xeev Kuam Xib, Suav teb. Nyob rau ntawd, thaum lub 4 hlis tib lub xyoo ntawd, kuv tau txais ib tsab ntawv sam hwm tias yuav muaj kev tawm tsam rau lub xyoo ntawd ntag. Ua ciav txog lub 7 hli ntuj txawm muaj tsov rog tiag.
    Thaum lub 8 hli xiab kuv rov tau txais dua ib tsab ntawv, kuv thiaj mus rau lub zos Chapa xyuas seb yog tim tus xwm dab tsi tiag. Tom qab tau nrog cov Hmoob tham yam puav lus, kuv thiaj yuav tsum qhia rau cov nom tswv paub. Kuv nqes mus txog Lauj Kais thiab qhia rau tus Thawj Pwm Tsav Fab Kis teb paub meej txog cov koob xwm ntawd. Tus Tiam Lis thiaj thov kuv nrog luag rov qab mus rau zos Chapa, thiab xa kuv mus xyuas cov Hmoob tsis zoo siab uas tseem tab tom sib sab laj nyob rau ib lub zos puas ciam av ntawm lub zos Chapa, lawv muaj kwv yees 60 leej.

    Rog Paj Cai 1918-1921 Ed_lao11

    Kiab Toom Lauj Npliaj Yob tsev neeg

    Lawv kuj txais kuv zoo ces kuv thiaj nug lawv tias lawv sib sau ua dab tsi tau ntau hnub li ntawd. Lawv thiaj teb kuv tias : « Lawv tsa ib tug Huab Tais ». Sij hawm kuv taug kev mus, kuv tau ntsib Hmoob coob, pom lawv nqa ntau yam hum mus hawm lawv tus Huab Tais tshiab. Thiab muaj ib tug Hmoob hais rau kuv tias : « Txhob tham nrov ! Vim tus Huab Tais yog Ntuj tsos los, Luag hnov tas txhua yam lus tham deb ntawm Luag thaj av tuaj ; tej toj roob hauv pes nov yog luag li tas. Kuv tuaj mus yog mus thov kom Luag pab kuv ua kuv cov teb thiab cov liaj ». Thaum nws hais cov lus nov mas nws ib ce tshee tas thiab zoo li nws txaj muag rau nws cov kwv luag vim nws qhia tsis zais, nws muab tej xwm nov tham qhia tej mab sua ( neeg pej kum) paub cuag li nws ntxeev siab rau nws Haiv neeg. Cov lus uas tus Hmoob nov hais no, tas nrho cov Hmoob nrog nws ua ke yeej puav leej xav ntsoov hauv lawv lub siab. Cov Hmoob xav kom tej nom tswv kav lawv yog Hmoob tib yam li lawv. Tej liaj tej teb kom yog lawv li ntiag tug, kom muaj nom muaj tsw Hmoob nyob hau ib lub teb chaws Hmoob. Vim muaj cov Fab Kis tuaj nyob, lawv txoj kev ua tsov rog thiaj ua tsis tau tib tag thoob plaws qhov txhia chaw.

    Tim yog cov Fab Kis tuaj tswj teb chaws thiab txiav cov Hmoob kev Sawv Tawm Tsam ; tsis li ntawd mas ib vuag xwb cov Hmoob muaj peev xwm muab cov Puab Yib nyob ntug dej Dub ( Dej Ntsuab, Nyab Laj qaum teb) quj ti nkaus rau Muas Loob Phuas Npas, Nplog teb, muab Vaj Ntxwv Nplog cuam rau Niam Dej Naj Khoos yam tsis txhawj kiag li. Cov ntsiab lus tseem ceeb uas sawv daws txeev nug txog kuv, tsuas hais tso tseg li no xwb. Kuv tsis hais dab tsi ntxiv txog qhov kuv tau pom nyob Los Tsuas teb xyoo 1919, 1920 thiab 1921, vim tsis xav mus txuam yuaj rau thaj av luag tau hom tseg.

    Kuv thov hais ntxiv tias lub luag hauj lwm uas kuv tau nrog lis no tau hais mus rau qhov muaj yeej yam, tsis tau ncha rau lub teb chaws li kuv tau xav ua ntej. Vim npog zoo, kuv thiaj muaj cuab kav nrog cov Hmoob uas lawv tsis zoo siab ntawd nyob taus thiab kuv xav mus nrog lawv tham, xyuas lawv hauv lawv tej vaj tsev tau ywg siab.

    Kuv xav muab qib puav lus tseem ceeb hauv tus cai uas tau sau rau cov nom tswv; cj mus nrhiav ib txoj hauv kev rau cov Hmoob taug los nthuav tawm hauv tsav ntawv no, cov lus sib haum xeeb tseg muaj zoo li nram no:

    Rog Paj Cai 1918-1921 Laos_p10

    Kiab Toom Lauj Npliaj Yob



    Tseem Hwv Fab Kis Sov Tshoj cog lus rau cov Hmoob nyob Toos Kees
    (Cob Tsib Qaum teb) thiab cov Hmoob nyob Los Tsuas teb li ram no:

    1. Kom tas tsoom Hmoob tseg tsis txhob ua rog, yog tseem muaj kev npaj yuav ua dua rog, yuav tau raug rau txim nyhav heev. Hmoob ua rog tsis tau ua rau Tseem Hwv Fab Kis Xov Tshoj ntshai; tsuas yog ua rau teb chaws tsis muaj kev thaj yeeb uas yuav zam tsis tau txim rau.

    2. Txwv tsis pub Hmoob ua rog lawm yav tom ntej, Tseem Hw tau muab cai rau Hmoob tsis pub lawv zwm rau ib haiv neeg twg. Cov Hmoob rov kav lawv lawm yav tom ntej li cov Los Tsuas, cov Thô thiab cov Cob Tsib, nyob rau Tseem Hwv Fab Kis Xov Tshoj ua tus saib xyuas.

    3. Vim li nov Tseem Hwv Fab Kis yuav tau muaj ntawv teev txhua tus Hmoob nyob Xov Tshoj teb, feeb ua pawg, feeb chaw nyob meej pem rau lawv. Cov rim teb feeb tshiab, tsis hais nrim toj xeem los nrim zej zog, pub kom nyias tau nyob nyias qub chaw li uas tau nyob los txog niaj hnub no thiab yuav nyob mus li. Kev feeb ciam dej ciam av yuav tau ua kom meej pem thiab xwm yeem kawg nkaus.

    4. Vim sai sai tom ntej no tas tsoom Hmoob nyob rau Cob Tsib Qaum teb thiab Los Tsuas teb yuav raug hu tuaj mus xaiv lawv cov Thawj Coj yam ywj siab thiab kom yog lawv Haiv neeg, ua puab pawg thiab raws li nram no:
    Ib lub Xeev nrim teb los puas ib lub nrim cheeb av teeb tub rog pub xaiv tsa ib tug nom Hmoob. Ib lub nrim av Toj Xeem, pub xaiv tsa ib tug los ua Toj Xeem kav, ib luv zos xaiv tsa ib tug los ua Hau Zos. Cov kam xaiv tsa tsis yog yuav muaj nyob rau hauv cov tuam nroog, los nroog Xeev, los teeb Tub Rog xwb; tiam sis yuav muaj rau hauv ezj zog Hmoob huv si. Tus raug xaiv yog tus tau txais suab ntau tshaj ntawm cov pej xeem, lub rooj xaiv tsa yog ib tug tib neeg lis kab xwm Fab Kis los ib tug nom kav tub rog Fab Kis los ua tus Tswj ( Yog lub caij uas Fab Kis tau tsa cov Kiab Toom nyob Xeev Kham teb).

    5. Kev them phiam them se yuav yuav ua raws li nram no:
    Cov xam kam cob nyias cov nyiaj se rau nyias tus Tswv Zos, tsoom Tswv Zos mam muab cov nyiaj cob rau nyias tus Toj Xeem. Cov Toj Xeem nyias nrog nyias cov Hau Zos uas nyob rau nws qab Tswj Hwm, ua ke mus cob cov nyiaj se rau tus nom Hmoob loj hauv Xeev los hauv thaj av teeb tub rog. Tus nom Hmoob hauv Xeev los thaj av teeb tub rog nrog rau cov Toj Xeem thiab cov Hau Zos ua ib nqag mus cob cov nyiaj se rau Tsem Hwv Fab Kis Xov Tshoj.

    6. Kev tu plaub ntug, cov Hmoob yuav npaj ib tug txheej txheem cai tuaj rau Tseem Hwv Fab Kis ntsuam xyuas kho rau Hmoob siv. Hmoob tej kev cai tu plaub ntug niaj hnub no tsis dhos rau Fab Kis cov kev cai, txhua tus Hmoob muaj cai mus hauv Tsev Txiav Plaub Fab Kis. Txhua yam kev plaub ntug, kev tsis sib raug ntawm ob tug tib neeg txawv haiv yuav zwm tas rau Tsev Txiav Plaub Ntug Fab Kis nkaus nkaus xwb.

    7. Cov nom tswv Hmoob muaj cai nplua tus txhaum plaub raws Hmoob tus cai uas Hmoob ib txwm coj los; tab sis yuav tsum muaj pov thawj nrog pom . Cov nyiaj uas nplua tau yuav tsum xa mus rau Tseem Hwv Fab Kis. Kev cob cov nyiaj no rau Tseem Hwv Fab Kis yuav tsum tau muaj tus nom tu plaub thiab cov pov thawj npe tib si nrog.

    8. Cov nom tswv Hmoob nyias yuav tau saib xyuas tsob hwb nyias cov pej xeem. Ib xyoos ntuj zeeg twg, lawv yuav tau ua ib tsab ntawv qhia txog kev tseev tsim ntawm nyias cov pej xeem ntxuag ib peev ntawv ceev (npas xis) qhia txog cov yug tshiab, cov qaij qaug ploj tuag, cov sib yuav, cov tsiv los nyob tshiab thiab cov ho tsiv tawm mus nyob lwm qhov lawd xa tuaj mus rau Tseem Hwv Fab Kis paub.


    Xeev Kham,( Los Tsuas teb), Tim 17 lub 4 hlis 1920
    Sau npe: Txiv Plig François Marie Savina

    Tus txhais : Muas Xeev Tub Soob Ntxawg
    Maylan ( Fab Kis teb), Tim 8 lub 10 hli 1989.





    Rog Paj Cai 1918-1921 Kiab_t10

    avatar
    hmongheroes


    Messages : 17
    Date d'inscription : 2010-04-20

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Savina tus missionaire

    Post  hmongheroes 22nd August 2010, 8:57 am

    Nyob zoo ib tsoom hmoob sd,

    kuv zoo siab muaj Savina tus missionaire fab kis daim duab rau hauv lub topic no.

    Thaum kuv nrhiav tau daim duab no kuv tu siab kawg vim hais tias kuv recherche tsis tau Paj Cai cov duab li.

    Kuv xav pom thiab paub hais tias Paj Cai zoo li cas...

    Kuv ntseeg hais tias muaj ib hnub peb yuav tau pom Paj Cai cov duab os ib tsoom hmoob...

    Rog Paj Cai 1918-1921 Ya017

    sau npe : hmongheroes
    Maiv Tooj
    Maiv Tooj
    Tswv Cuab Hmong Catholique
    Tswv Cuab Hmong Catholique


    Messages : 5526
    Date d'inscription : 2009-08-18

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Re: Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Maiv Tooj 23rd August 2010, 5:40 am



    Nyob zoo Hmoobheroes,

    Ua tsaug koj tseem muab Txiv Plig François Marie daim duab tuaj rau peb pom thiab. Nws yog thawj tug neeg pej kum uas txawj hais lus Hmoob. Nws yog thawj tug uas pom Peb Hmoob kev txom nyem iab siab raug luag pej kum tsim txom vim peb tsis muaj nom muaj tsw, muaj ciam dej ciam av. Nws yog thawj tug uas Tsim Ntawv Hmoob. Thaum TP. Nyiaj Pov tuaj, nws muab TP. Savina cov ntawv txhais lus Hmoob thiab lus Fab Kis los siv, nws muab TP. Savina cov Ntawv Hmoob los ua qauv tsim cov Ntawv Hmoob Thoob Teb uas peb siv niaj hnub no.

    Kuv ua koj tsaug, kuv los vam ntsoov tias ib hnub twg peb yuav nrhiav tau Paj Cai Vaj daim duab.
    Maiv Tooj
    Maiv Tooj
    Tswv Cuab Hmong Catholique
    Tswv Cuab Hmong Catholique


    Messages : 5526
    Date d'inscription : 2009-08-18

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Re: Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Maiv Tooj 23rd September 2010, 11:50 pm


    LUS NTUAS KEV TXWJ NKAWM
    Sau lub 9hlis2010
    tu sau
    XH. Yaj Zoov Ntxheb



    KEEB KWM PAJ CAI..

    Yav ntuj thaum ub kuv tau sau zaj dab neeg keeb kwm Pal Cais no los ntawm Yaj Txooj Tsawb . Nws tau hais tias lub caij uas Paj Cai sawv ntawd yog lub caij uas yaj yeeb muaj nqi siab heev nyob ntiaj teb no. Cov neeg Aws Los Pas tuaj xeeb tsov rog nyob rau As Xias teb yam loj yog cov lag luam yaj yeeb no.
    Lub npe yaj yeeb yog hu los ntawm cov Aas Kiv thiab cov Fab Kis los: Fab Kis nyob rau sab ntuj kaj Aas Kiv nws nyob rau sab ntuj tsaus. Faj Kis yog Yaj teb. Aas Kiv yog Yeeb teb. Nyob rau Tsoob Kuj teb chaws tsoom Hmoob tseem hais tias hais lus Yeeb thiab nyob rau Yeeb teb. (Yog Aas Kiv.) Hais lus Yaj yog lus Fab Kis. ( Fuaj Kuj. )
    Cov yeeb no yog cov neeg Yaj thiab cov neeg Yeeb coj tuaj coj tuaj rau Suav cog.
    Tsoom Hmoob nyob Los Tsuas ciam teb npuas rau Suav teb los cov nyob Suav teb sib ze ntawd lawv teem hu cov Fab Kis ua neeg Yaj no.

    Xyoo 19 60 Kuv mus nyob rau sab Luang Nam tha cov phom uas Fab kis coj tuaj nrog Zim Pee thiab Nyab Laj ua rog ntawd Hmoob hu ua Yaj phom.


    Hais txog Paj Cai li keeb kwm nws sawv thaum lub caij tsov rog zaum ob nyob As Xias teb: yam li Cambo dia, Vietnam, Laos.Fab Kis tuaj kav.
    Ib qho kuj yog los ntawm cov nom tswv sau se yaj yeeb siab heev Muaj coob leej ntau tus Hmoob them tsis taus cov se ntawd.
    Cov neeg txom nyem lawv xav nrhiav kev tiv thaiv, ces muaj zoo sij hawm muaj ib tug neeg As Las Maas tuaj txog Paj Cai tsev nws nrog Paj Cai tham txog tej nuj nqis se yaj yeeb no. Ces nws muab tswv yim me tsis rau Paj Cai tias: Nws pab ib co ris tsho rau Paj Cai , tom ntej yog muaj zoo caij nyoog nws kuj yuav pab tau ob peb rab phom thiab. Cov ris tsho Paj Cai lawv hnav yog ib co ris tsho ntsuab. Tsis muaj pes tsawg hli tom qab no ces tus Hmoob hu ua niam txiv pem ntuj tuaj hais tias tso tseg cov hauj lwm hloov tas lawm.
    Tus Paj Cai nws paub tej lus thiab tej xwm ntawd zoo. Nws kom cov Hmoob tso tseg. Tab sis nws cov neeg tsis to taub , cov Hmoob hais tias peb muaj peev xwm npaum no peb yuav tsis swb li ua muas xwb. Yog cov Hmoob tsis kam tso tseg ces lawv pheej tua cov Fab Kis ces Fab Kis thiaj tuaj ntes Paj Cai thiab cov Hmoob coj mua txog Xeev Kham Cov Fab Kis no twb tau muab ntau leej Hmoob tua lawm Tus Txiv Plig nyob Suav teb ze rau Los Tsuas teb Thiaj tau tuaj huj cov tsov rog Hmoob no tias yog Hmoob vwm xwb kom cov Fab Kis tsos tseg, muab cov Hmoob no tso rov mu Tus Txiv Plig no nws tuaj nws xav coj ib tug hmoob hawj tuaj nrog nws. Hmoob muaj kev sib khib me ntsis ces pab hmoob nyob thawj lub zos hais tias: tus txwj laus hmoob hawj tsis nyob lawm. Tus nrog Txiv Plig tuaj huj rog rau cov hmoo nyob Xeev Kham teb ntawd ces yog yawg Tswv Xyas ua tus nrog Txiv Plig tuaj..

    Lo lus xaus:
    Hmoob li keeb kwm mas yog tas tsoom hmoob lawv muaj kev tso siab rau tus tsis paub npe lawv hu ua niam txiv hmoob pem ntuj , ces txhua zaus hmoob ua tau dhau zog lawm
    Qhov kuv tsis tau sau rau hauv phau ntawv ntawd tsuas tshuav cov lus no xwb.

    Tus sau: Tub Tsob Hwb Yaj Zoov Ntxheb lub 9 hlis 2010
    avatar
    hmongheroes


    Messages : 17
    Date d'inscription : 2010-04-20

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty questions guerre du fou

    Post  hmongheroes 26th September 2010, 7:21 am

    bonjour tante,

    je te remercie d'avoir mis des nouvelles données sur l'histoire de Paj Cai...

    Dans les derniers propos d'un des écrivains hmong sur la guerre de Paj Cai il est dit que la Guerre du fou datée de la seconde guerre mondiale hors dans les archives françaises la guerre du fou commença de 1918 à 1921 en plein dans la première guerre mondiale.

    Il y a quelque chose qui m'intrigue c'est sur ce soi disant allemand qui avait pris contact avec le chef hmong Paj Cai. Comment et pour quelles raisons?

    Ps: répond moi en privé
    merci

    Maiv Tooj
    Maiv Tooj
    Tswv Cuab Hmong Catholique
    Tswv Cuab Hmong Catholique


    Messages : 5526
    Date d'inscription : 2009-08-18

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Re: Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Maiv Tooj 16th June 2011, 9:41 am





    Peb Hmoob Thaum Lub Caij Tsov Rog Fabkis


    Txij ntua thaum........Hmoob khiav Suav rog
    Hmoob los txog.........daim av Lostsuas
    uas yog puas...........Nyablaj qaum teb
    nyob tsis deb..........ntawm Dias Npias Fus
    Hmoob kuj mus..........ua noj ywj siab
    lub neej tshiab........kuj yog zoo ntau
    Hmoob kuj tau..........muaj kev ywj pheej
    ua lub neej............kaj siab dua qub
    nyob ib hnub...........mus dhau ib hlis
    ib pliag ntshis........twb tau ntau xyoo
    ces ho zoo.............li hmoov rov phem
    ntuj rov lem...........txoj kev xyob txhiaj
    ces Hmoob thiaj........rov poob kua muag
    txoj kev ntsuag........Hmoob rov khaws nkaus
    raws cov laus..........thiab keeb kwm qhia
    Fabkis dhia............tuaj tsuj av Nplog
    ces nws yog............1-8-9-3
    Lostsuas teb...........rov tau kub ntxhov
    vim yog cov............Fabkis caj siab
    coj cai tshiab.........tuaj tswj los tsuas
    kev sib tuas...........thiaj tau sawv dua
    thiaj rov ua...........rau Hmoob lub neej
    tsis sawv tsheej.......ib cuab ib yig
    Fabkis tig.............los sau Hmoob se
    Fabkis nce.............tus se siab zus
    sau Hmoob mus..........ua Fabkis qhev
    mus khawb kev..........rau Fabkis taug
    muaj ntau zaug.........Hmoob tus txiv tsev
    tau mus ntev...........txog tsheej tog hli
    cov tub ki.............ua tsis tau noj
    Fabkis coj.............lub zog uas khov
    tsuas tshuav cov.......poj niam tub ki
    lawv thiaj li..........them tsis taus se
    tsuas muaj nce.........se siab zuj zus
    ntev tuaj mus..........Hmoob them tsis taus
    Hmoob cov laus.........thiaj tau sab laj
    sawv los npaj..........tswv yim tawm tsam
    los sib tham...........ces thiaj sib sau
    ces thiaj tau..........kom Pajcai Vwj
    sawv los tswj..........los ua tus coj
    coj tub rog............mus tua Fabkis
    lub 7 hli..............1-9-1-8
    Pajcai tsim............ib pab tub rog
    sawv los nrog..........Fabkis sib tua
    thiaj pib ua...........rog txij hnub ntawv
    Pajcai sawv............rog nyob Laujkais
    coj Hmoob ntxhais......Hmoob tub ua rog
    thaj chaw yog..........Nyablaj qaum teb
    tua tau 3..............lub xyoo txwm nkaus
    kev sib ntaus..........thiab kev sib tua
    kuj tau ua.............rau Fabkis ntshai
    vim Pajcai.............cov tub rog tawv
    Fabkis lawv............kuj tau tuag coob
    hos peb Hmoob..........los kuj ploj tuag
    vim yog luag...........muaj riam phom khov
    luag thiaj txov........tau vwj Pajcai
    muab yawg dai..........txiav caj dab tu
    thiab nqa mus..........rau thawj Fabkis
    lub 3 hlis.............1-9-2-1
    Fabkis pib.............muab Hmoob rau txim
    muab Hmoob tsim........thiab muab Hmoob tua
    muab pav ua............ib tshais me nqaj
    ces rho ntaj...........lwg Hmoob caj dab
    Hmoob thiaj sab........rau lub no lawm
    ntuj kuj cawm..........tsis pub tu noob
    kom peb Hmoob..........tsis txhob tuag tas
    Savina(Xasvisnas)......thiaj tau los thov
    kom lawv cov...........thawj rog Fabkis
    tsis pub nqis..........tes tua Hmoob ntxiv
    ces thiaj siv..........ib co cai tshiab
    coj los qhia...........los tswj peb Hmoob
    nyob pem roob..........ces cia Hmoob kav
    Hmoob thiaj txav.......mus hawm Fabkis
    lub 3 hlis.............1-9-2-1
    Hmoob thiaj pib........mus zwm Fabkis
    Hmoob thiaj tsis.......sawv rog ntxiv lawm
    lub sib hawm...........tom qab los no
    ces Hmoob ho...........mus pab Fabkis
    ua me ris..............me tsho ntuag tas
    thaum no mas...........Fabkis ho hlub
    ho tig rub.............Hmoob ua kwv tij
    Hmoob tshaj lij........Fabkis ho qhuas
    Hmoob cov hluas........tau mus pab lawv
    tau mus sawv...........tiv thaiv Fabkis
    ib pliag ntshis........Hmoob tau npe zoo
    Hmoob lub moo..........uas Fabkis nco
    VAJ TAW DO.............yog Fabkis hu
    Hmoob lub plhu.........ces ho tuab npawv
    sib hawm ntawv.........lub yeej tub rog
    mas nws yog............nyob rau Qhas Qhaim
    Hmoob sawv nraim.......Fabkis ib sab
    Hmoob mus pab..........Fabkis tua rog
    uas nws yog............sab dias npias fus
    txoj kev mus...........mas yog ko taw
    vim thaum ntawv........tsis tau muaj tsheb
    nyob deb deb...........1 hlis thiaj txog
    ua tub rog.............rau tus Fabkis
    mas yeej tsis..........muaj nyiaj hli noj
    Fabkis coj.............Hmoob mus ua rog
    mas tsuas yog..........faib phom rau xwb
    los Hmoob twb..........yeej zoo siab pab
    Fabkis thab............Nyab laj qaum teb
    thiaj kom peb..........Hmoob mus pab tua
    thiaj tau ua...........rau ib txhia tuag
    poob kua muag..........thaum twg tham txog
    vim tias yog...........mob kuv siab heev
    kuv lam seev...........ua lus paj huam
    thov txhob thuam.......mog tsoom phooj ywg
    yog leej twg...........paub tias sau phiv
    thov ho ntxiv..........rau kom ho raug
    yuav ua tsaug..........rau koj tus paub
    yog yuav saub..........mas yeej tshuav ntev
    ces thov sev los xaus li no xwb mog.

    Hais txog 3 hmoob lub neej tawg rog thiab ua rog yav ntuj qub qab mas nws yog ib zaj dab neeg uas txaus tu siab thiab ho txaus chim siab kawg nkaus, qhov phem tshaj plaws mas yog 3 hmoob tsis txawj sib hlub sib pab, thiab sib hwm. Nyias khav nyias ntse thiab muaj zog. Thaum 3 muaj ib tug ntse ua tau tus coj lawm 3 tsis txawj tiv thaiv nws thiab hwm nws los yog saib nws rau nqi, txog kawg peb thiaj zoo li no lawm. Tab sis qhov no yog yav tag lawm xwb txij no mus peb yuav tsum hloov 3 lub siab nawb mog Hmoob!



    By: kimpovxauvhuaspamthus
    Tojsiab.com
    Posted 15 Jun 2011, 04:55 AM
    Maiv Tooj
    Maiv Tooj
    Tswv Cuab Hmong Catholique
    Tswv Cuab Hmong Catholique


    Messages : 5526
    Date d'inscription : 2009-08-18

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Re: Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Maiv Tooj 19th January 2016, 10:06 am

    PAJ CAI VWJ DAIM DUAB.

    Rog Paj Cai 1918-1921 10575210

    Rog Paj Cai 1918-1921 La_ryv10

    Zoo siab tas nrho uas pom thiab paub tias Paj Cai Vwj zoo li cas tiag.
    Nws tus cwj pwm yeej xeeb tau muaj peev feem thiab hwj chim heev, nws thiaj li nto koob meej tsis muaj caij kawg. Txawm nws txoj sia lub neej nyob tsis ntev los nws lub npe yuav nyob tsis muaj caij kawg.

    Lawv sau hais tias Hmoob sawv tawm tsam 1920, Hmoob tus thawj coj tseem ceeb.


    La révolte des Méos [en Indochine française (Laos)] :
    grand chef Méo : [photographie de presse] / Agence Meurisse - 1920


    Rog Paj Cai 1918-1921 12419012
    Maiv Tooj
    Maiv Tooj
    Tswv Cuab Hmong Catholique
    Tswv Cuab Hmong Catholique


    Messages : 5526
    Date d'inscription : 2009-08-18

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Re: Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Maiv Tooj 5th February 2016, 12:31 am





    Tus Tswv Cheem Rog.



    Rog Paj Cai 1918-1921 Index10

    Père Jean-Marie Savina.
    Indochine

    "TP. Jean-Marie Savina, yog tus TXiv Plig uas koj hais. Nws txawj lub Hmoob lus Nplog tib si.
    Yog ib tug Txiv Plig paub Hmoob, Nplog zoo heev. Thaum Fabkis ntes tau ntau pua tus Hmoob coj mus khi rau lub tshav ncaws pob nyob ze ntawm qaum xeev. Fabkis tab tom yuav muab lawv tua pov tseg tabsis Txiv Plig Savina tau mus cawm cov Hmoob no, thiab kom Fabkis txhob ntes, txhob tua Hmoob ntxiv lawm."

    Tus sau: Col.Vaj Ntxawg.
    USA tim 05-01-2016

    Rog Paj Cai 1918-1921 19298810

    Nyob tom Xeev Khuam.

    Rog Paj Cai 1918-1921 564_1010

    Rog Paj Cai 1918-1921 12225_10

    Rog Paj Cai 1918-1921 10312610

    Rog Paj Cai 1918-1921 53534910

    Rog Paj Cai 1918-1921 10462510

    Rog Paj Cai 1918-1921 99677610
    Maiv Tooj
    Maiv Tooj
    Tswv Cuab Hmong Catholique
    Tswv Cuab Hmong Catholique


    Messages : 5526
    Date d'inscription : 2009-08-18

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Re: Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Maiv Tooj 5th February 2016, 12:35 am





    Tus Tswv Cheem Rog.



    Rog Paj Cai 1918-1921 Index10

    Père François-Marie Savina.
    Indochine

    "TP. François-Marie Savina, yog tus TXiv Plig uas koj hais. Nws txawj lub Hmoob lus Nplog tib si.
    Yog ib tug Txiv Plig paub Hmoob, Nplog zoo heev. Thaum Fabkis ntes tau ntau pua tus Hmoob coj mus khi rau lub tshav ncaws pob nyob ze ntawm qaum xeev. Fabkis tab tom yuav muab lawv tua pov tseg tabsis Txiv Plig Savina tau mus cawm cov Hmoob no, thiab kom Fabkis txhob ntes, txhob tua Hmoob ntxiv lawm."

    Tus sau: Col.Vaj Ntxawg.
    USA tim 05-01-2016

    Rog Paj Cai 1918-1921 19298810

    Nyob tom Xeev Khuam.

    Rog Paj Cai 1918-1921 564_1010

    Rog Paj Cai 1918-1921 12225_10

    Rog Paj Cai 1918-1921 10312610

    Rog Paj Cai 1918-1921 53534910

    Rog Paj Cai 1918-1921 10462510

    Rog Paj Cai 1918-1921 99677610
    Maiv Tooj
    Maiv Tooj
    Tswv Cuab Hmong Catholique
    Tswv Cuab Hmong Catholique


    Messages : 5526
    Date d'inscription : 2009-08-18

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Re: Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Maiv Tooj 14th March 2016, 8:28 pm


    PAJ CAI VWJ KEEB KWM RAWS LI HMOOB HAIS.


    OB DAIM VIDEOS HAUV QAB NOV YOG LAWV MUAB YAJ NTXOOV TSAWB ZAJ LUS UAS XIB HWB YAJ ZOOV NTXHEB THIAB XIB HWB YAJ TXOOV YEEB TAU SAU UA PHAU NTAWV KUV TSO LOS SAUM TOJ SAUD LOS KAW TSIS YOG IB ZAJ TSHIAB.

    Hmoob/Hmong - Keeb Kwm - Rog Paj Cai - Part #01





    Hmoob/Hmong - Keeb Kwm - Rog Paj Cai - Part #02 (End)


    Maiv Tooj
    Maiv Tooj
    Tswv Cuab Hmong Catholique
    Tswv Cuab Hmong Catholique


    Messages : 5526
    Date d'inscription : 2009-08-18

    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Re: Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Maiv Tooj 14th March 2016, 8:30 pm



    PAJ CAI VWJ RAWS LI FAB KIS TAU SAU TSEG.



    Once Upon a Time in Laos / Keeb Kwm Ntawm Paj Cai Vwj



    Sponsored content


    Rog Paj Cai 1918-1921 Empty Re: Rog Paj Cai 1918-1921

    Post  Sponsored content


      Current date/time is 18th March 2024, 9:17 pm